1

VADEMECUM STOMATOLOGA

Bezpieczny gabinet stomatologiczny

Część II. Sterylizacja, pakowanie i przechowywanie sterylnych instrumentów

Marta Moch

mgr biologii, dypl. hig. storn.

Sterylizacja

Sterylizacja oznacza zabicie wszystkich form mikroorganizmów (wegetatywnych i przetrwalników - sporów bakterii).

Regulacje prawne: Ogólne wytyczne sterylizacji wyrobów medycznych i innych przedmiotów wielorazowego użycia wykorzysty-wanych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych oraz innych czynnościach, podczas których może dojść do przeniesienia choroby zakaźnej lub zakażenia. Opracowanie wspólne ekspertów Stowarzyszenia Higieny Lecznictwa, Polskiego Stowarzyszenia Rozwoju Sterylizacji i Dezynfekcji Medt^rcznej, Zakładu Zwalczania Skażeń Biologicznych NIZP - Państwowy Zakład Higieny, Polskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek Epidemiologicznych. Wydawnictwo Stowarzyszenia Higieny Lecznictwa. Wydanie pierwsze, Warszawa, wrzesień 2011 r.

Rodzaje autoklawów stosowanych w stomatologii

W stomatologii stosuje się małe sterylizatory parowe (klasy B) zwane autoklawami. Czynnikiem sterylizacji w autoklawie jest para wodna pod ciśnieniem stosowana w odpowiednim czasie. Temperatura wynosi 121 stopni Celcjusza przy ciśnieniu 1 atmosfery, a 134 stopnie Celcjusza przy ciśnieniu 2 atmosfer.

Każde urządzenie ma instrukcję obsługi, z którą użytkownik musi się zapoznać. Osoba zajmująca się sprzedażą, montażem lub serwisem autoklawu powinna przeszkolić personel medyczny w obsłudze urządzenia.

Wszelkie nieprawidłowości w działaniu autoklawu należy bezzwłocznie zgłosić właścicielowi gabinetu lub serwisantowi.

Klasy autoklawów oraz rodzaje wyrobów medycznych, jakie można w nich sterylizować

•    Autoklaw klasy N jest przeznaczony do sterylizacji nieopako-wanych wyrobów litych

•    Autoklaw klasy S - można w nim sterylizować narzędzia nieopako-wane, lite (jak w klasie N), a ponadto także opakowane narzędzia porowate

•    Autoklaw klasy B - zapewnia najwyższą skuteczność sterylizacji wszystkich rodzajów narzędzi, również o skomplikowanej budowie, włącznie z wyrobami mającymi wewnętrzne światła, tzw. kapilary (np. końcówki stomatologiczne).

Kontrola procesów sterylizacji

Oznacza monitorowanie procesów sterylizacji w celu potwierdzenia jej skuteczności.

A.    Kontrola fizyczna - najczęściej jest to automatyczna rejestracja parametrów procesu archiwizowana w postaci zapisu papierowego (drukarka podłączona do autoklawu) lub elektronicznego (karta pamięci, nośnik USB). Rejestrowane są parametry fizyczne (czas, temperatura, ciśnienie itp.)

B.    Kontrola chemiczna - zastosowanie wskaźników chemicznych tz*. testów paskowych), umieszczany u we wnętrzu pakietów, które po osiągnięciu odpowiednich paranie:: ' zmieniają zabarwienie. Wskaźniki te dostarczają informacji o warunkach panujących wkom:~ autoklawu.

Ważne:

Kontrola każdego cyklu stery iiz.e: obejmuje:

•    Wskaźnik chemiczny kies

•    Wskaźnik chemiczm kies; lub 6 (co najmniej dwa w?ke_~ -ki w dwóch pakietach re : re ~ tatywnych dla całego v ~ :

Istnieje 6 klas wskaźnikćn .: s~ micznych. Informacjo : * : - -wskaźnika jest umieszczcna r_a : o -

100 Magazyn Stomatologiczny nr 4/2015