Zakażanie zarodków. Tnokuluje się na błonę kosmówkowo-omocz-niową 9—12-dniowc zarodki; powstanie charakterystycznych zmian na błonach dowodzi obecności wirusa. Rozpoznanie można potwierdzić histologicznie stwierdzeniem ciałek wtrętowych Seifrieda, a także odczynem IF. Zakażanie zarodków pozwala również różnicować wirusy wywołujące zakażenie układu oddechowego ptaków (tab. 23).
Zakażanie hodowli komórek. Najbardziej przydatne są hodowle komórek nerki zarodka, w których — niekiedy już w 24 godziny po zakażeniu stwierdza się pierwsze zmiany, a po 48—72 godzinach tworzenia się wielojądrzastych komórek olbrzymich.
Identyfikację wirusa wykonuje się za pomocą odczynu seroneu-tralizacji w hodowlach komórek lub w zarodkach kurzych, a także IF lub odczynu precypitacji w żelu.
Badanie serologiczne
W przypadkach nietypowych, szczególnie przy bardziej przewlekłym przebiegu, stwierdzenie wzrostu miana przeciwciał przy badaniu par surowic pozwala uzyskać rozpoznanie.
Głównie jednak badania serologiczne wykonuje sic w celu zebrania danych świadczących o przebyciu schorzenia przez daną populację i wskazujących na stopień rozsiania zarazka na pewnym terenie.
Odczyn seroneutralizacji jest najbardziej przydatny. Mieszaniny surowicy i wirusa trzyma się co najmniej godzinę w temperaturze pokojowej przed zakażeniem nimi zarodków lub (co jest znacznie tańsze) hodowli komórek nerki 3—8-tygodniowych kurcząt.
U ptaków o pełnej wrażliwości, które nie zetknęły się z zarazkiem, indeks neutralizacji (NI) ich surowicy nie przekracza 101-28, tj. 19. Indeks neutralizacji 20 i więcej uważa się za dowód zetknięcia się ptaka z zarazkiem i przebycia zakażenia.
Badanie histologiczne
Stanowi ono szybki sposób rozpoznawania zakażenia wirusem laryngo-tracheitis. a polega na stwierdzeniu wcwnątrzjądrowych ciałek wtrętowych Seifrieda. Bada się na ich obecność zarówno materiał wyjściowy, przesłany do badania, jak też otrzymany w laboratorium w wyniku próby biologicznej, zakażenia zarodków lub hodowli komórek.
Metoda Armstronga pozwala wykazać obecność ciałek wtrętowych w barwionych rozmazach w ciągu około 2 godzin, a metoda histologiczna Sevoiana - w ciągu około 3 godzin.
Piśmiennictwo. !. ARMSTRONG W.H.: Avian Dis. 3. 80. 1959. - 2. CĄKAŁA A., ROSZKOWSKI J.: Med. Wet. 24. 407, 1968. — 3. CHURCHILL A.E.: Res. Vet. Sci. 6, 162, 1965. — 4. COTTRAL G.E. (red.): Manuał of standardized methods for veierinary microbiology. Comstock Corncll Lnivcrsity Press, lthaca 1978. — 5. KOTIV M.. SHEPPARD M.. MAY J. T„ WIELES C. R.: Vet. Microhiol. 11,319, 1986. — 6. MAYR A.. DORN P„ MAHNEL H.: Zbl. Vet. Med. Reihe B, 11, 572, 1964. — 7. MERCHANT I. A.. PACKER R. A.: Yeterinary Bacteriology and Yirology. Iowa State Univcrsity Press, Iowa 1967. 8. SHYOIAN M.: Avian Dis. 4.474,1960. — 9. SJURIN W. N.. IWANOWA G. A.,
KRASNOBAJEW F.. A., FOMIN J. W.: Laboratomaja diagnostika wirusnych bolcznicj żywotnych. Kolos, Moskwa 1972.
Próbki do badania
Materiał do izolacji wirusa pobrany przyżyciowo stanowią dudki wyrwanych piór oraz krew chorych ptaków. Po śmierci przesyła się całego ptaka lub jałowo pobrane jogo narządy, głównie śledzionę, grasicę i wątrobę, oraz guzy nowotworowe.
Wykazywanie obecności wirusa
Wykrywanie antygenów wirusa. Najbardziej przydatny jest odczyn IF zastosowany do badania proksymalnych końcówek piór — tą metodą wykrywa się swoisty antygen w ponad 90% badanych zakażonych próbek.
Dostatecznie czuły, a łatwiejszy w wykonaniu, jest odczyn precypitacji w żelu, gdzie badanym materiałem mogą być zmienione chorobowo części, ale najlepsza wyniki uzyskuje się także badając dudki piór. Szczególnie przydatna do szybkiego masowego rozpoznawania choroby Mareka w stadzie jest następująca metoda radialnej immunodyfuzji proponowana przez Marąuardta.
IX I>-ijsioMyka.. 273