276

wykształcenia), stała się niemal oficjalną teorią pedagogiczną dla konserwatywnych kół burżuazji (nie tylko niemieckiej), i dla zwolenników i obrońców gimnazjum klasycznego. Herbartyzm, rozwijany i poszerzany przez następców i kontynuatorów Herbarta (Tuiscona Zillera, Volkmara Stoya, Teodora Waitza, Ottona Willmanna, Wilhelma Reina, który zastosował dydaktykę Herbarta do praktyki szkoły ludowej, i in.), może być uznany za uzasadnienie i wyraz mieszczańskiej „szkoły tradycyjnej” XIX stulecia.

Wskazówki bibliograficzne

J. F. Herbart Padagogische Schriften. Langensalza 1903. Hrsg. v. Fr Bartholomai und E. v. Sallwiirk.

J. F. Herbart Pedagogika ogólna wyprowadzona z celu wychowania. Przekład T. Stery. Warszawa 1912. Gebethner i Wolff.

J. F. Herbart Wykłady pedagogiczne w zarysie. Przekład J. Jakóbca. Kraków 1937. Wyd. Nauk. Tow. Ped.

L. Striimpell Das System der Pedagogik Herbarts. Leipzig 1894.

J.    Adams Herbartian Psychology applied to Education. Boston 1906.

G. Comparyć Herbart et Veducation par l’instruction. Paris 1904.

B. Nawroczyński Zasady nauczania. Wyd. III. Lwów—Warszawa [b. r.]. Książ-nica-Atlas (wiele rozdziałów, a zwłaszcza s. 19 -25, 163—170, 198—200, 300—311, 393—396).

K.    Sośnicki Dydaktyka ogólna. Toruń 1948. Księgarnia Naukowa (zwłaszcza na s. 12—15, 105—110, 150—153, 191—206).

G. Weiss Herbart und seine Schule. Miinchen 1928.

J. F. Herbart „Sonderheft [specjalny zeszyt] der Internat. Zeitschrift fur Erzie-hung“. 1941.

Th. Ribot Wspólczesna psychologia niemiecka. Przekład W. M. Kozłowskiego i S. Bartoszewicza 1901.