CCF20090831017

10 Przedmowa

sposób można by te cele i wyniki poznać dokładniej niż przez określenie tego, .czym różni się dane dzieło filozoficzne od innych współczesnych dzieł w tej~dżie-dzinie?^Jeśli jednak postępowanie takie ma być czymś więcej niż tylko początkiem poznawania, jeśli ma ono uchodzić zajrzeęzyyńste ^poznanie — to należy je zaliczyć do takich pomysłów, które służą do obejścia/ -rzeczy samej i do łączenia poważnego na pozór zajmowania- się filozofią z faktycznym oszczędzaniem sobie pracy nad nią. przeczy nie wyczerpuje bowiem sam >jej cel₃ ale dopiero jej realizacja (Ausjuhrung), a rezultat ■nie stanowi rzeczywistej całości sam, lecz tylko razem ze swoim stawaniem sięJSam cel dla siebie jest pozbawioną życia ogólnością, tak jak dążenie do celu jest tylko czystym działaniem, nie posiadający^^ rzeczywistości; a _Kn.agi 'rezultąi jest tyfi^ trupem, który dążenie do celu pozostawił gdzieś za sobą.

Należy też pamiętać, ż^rójność ? jest raczej granicą rzeczy; pojawią_sig_.pna tam, gdzie kończy się rzecz; albo inaczej mówiąc: jest tym, czym rzecz nie jest./ Dlatego też takie [ogólne] zajmowanie się celami czy rezultatami, określanie zachodzących między nimi różnic i wydawanie o nich sądów jest pracą o wiele łatwiejszą, niż to się może wydawać. Albowiem takie postępowanie, zamiast zajmować się rzeczą samą, /wychodzi gdzieś dalekojpoza nią; taka jwiedzaj zamiast przebywać w rzeczy i w niej zapomnieć o sobie^ sięga zawsze po coś innego i pozostaje raczej u siebie samej (bei sich selbst), ^amiast być przy rzeczy /bei der Sache) j całkowicie jej się oddać.—• O rzeczy posiadającej solidną treść najłatwiej jest wydać sąd (beurteilen); trudniej jest ja ująć (jassenj, a najtrudniej ją przedstą-,.wić, (seine Darstellung keruorbringen} — do tego bowiem konieczne jest połączenie obu poprzednich momentów.^,,!

Początkiem [kształtowania siebie/ (Bildung) ^{1 2}, początkiem ^wydobywania się z bezpośredniości substan-cjajneg.Q_^ycia musi być zawsze zdobycie wiedzy o ogólnych zasadach iogólnych punktach widzenia'; pierwszym etapem musi być wzniesienie się do myśli o rzeczy u: ogóle, a także zasadne , poparcie tej rzeczy ( lub obalenie, ujęcie jej konkretnego bogactwa w jego określoności, porządna znajomość rzeczy oraz umie- 12 jętność wydania o niej poważnego sądu i Ale ten pierwszy etap kultury i kształtowania siebie musi potem ustąpić miejsca powadze życia pełnego treści, powadze, która wprowadza nas w sferę doświadczenia rzeczy, „sąmej. Gdy zaś do tego dołączy się jeszcze to, że powaga pojęcia wniknie w głąb rzeczy samej — wówczas takie jej poznanie i taki o niej sąd będzie w wymianie poglądów czymś rzeczywiście na miejsem

Prawdziwą postacią istnienia prawdy może być tylko jej naukowy system. Wziąć udział w pracy nad tym,

1

*    Hegel używa słowa „Bildung¹¹ w trzech znaczeniach: w znaczeniu kształtowania w ogóle^ kształtowania (kształcenia) siebie^(wychowania), oraz w znaczeniu,ksztaltowanTa^Ię ducha, kultury. ₍Termin ten tłumaczymy zgodnie ze znaczeniem, jakie, zdaniem naszym, w każdym konkretnym wypadku, posiada. W wypadku, kiedy wyraźnie lub implicite występują dwa znaczenia — używamy w przekładzie dwóch określeń polskich.

2

   ² lŻołcIcl ,„s,u l^,taxi.cjAl,n s,j(das substantielle Leben) iest_stanero. bezpośredniości, „poprzedzającym refleksję; jest to życie,.,,w-którym.... jednostka Jest wprawdziemonadycznym indywiduum^{11 ;}-(monadisches Individuum), ale jeszcze nie refleksyjnie ku.sobie skierowanym, jesz-czenie„ jaźnią.j (Entyklopadie der philosophischen Wissenschąften in Grand-ritse (1830) F. Meiner, Hamburg 1959, §405. W dalszym ciągu cytowane jakoEnzy/cl.).