138
przedtem był tylko ciągłością w ogóle, tak teraz jest ogólnym wspólnym medium, w którym mnogie własności jako zmysłowe ogólności istnieją każda dla siebie i każda z nich jako określona wyłącza inne. Ale nie oznacza to także, że to coś prostego i prawdziwego, co postrzegam, jest jakimś ogólnym medium; jest ono pojedynczą własnością dla siebie, która jednak jako pojedyncza nie jest ani cechą, ani określonym bytem. Nie istnieje ona bowiem teraz ani w czymś „jednym", ani w odniesieniu do czegoś innego, podczas gdy coś może być własnością tylko w czymś „jednym", a czymś określonym tylko w odniesieniu do czegoś innego. Jako czyste odnoszenie się do siebie samej własność taka jest tylko zmysłowym bytem w ogóle, ponieważ nie ma już w sobie charakteru negatywności. świadomość zaś, która ma teraz do czynienia z bytem zmysłowym, jest tylko mniemaniem, to zaś oznacza, że świadomość wycofała się całkowicie z postrzegania i wróciła do siebie 1. Ale byt zmysłowy i mniemanie ze swej strony przechodzą przecież w postrzeganie. W ten sposób znaleźliśmy się znowu tam, gdzie byliśmy na początku, i znowu zostaliśmy wciągnięci w ten sam ruch okrężny, który w każdym swoim momencie i jako całość sam siebie znosi.
Świadomość wykonuje więc z konieczności znowu ten okrężny ruch, ale już nie w ten sam sposób, jak za pierwszym razem. Wie już bowiem ze swego doświadczenia nad postrzeganiem, że wynikiem i prawdą
postrzegania (das Wahre des Wahrnehmens) jest zniesienie postrzegania, czyli wycołanie się z tego, co.....
prawdziwe (aus dem Wahren) 2 i skierowanie sig .refleksją Kii sobie sarnej. Świadomość zdała sobie w ten | sposób sprawę z tego, jaki jest istotny charakter jej j postrzegania; mianowicie, że'me'jest ono prostym czy- / stym ujmowaniem, lecz takim ujmowaniem, które jedno-j 5 cześnie wycojuje się z tego, co' prawdziwe (aus dem. Wahren), i wraca refleksją do siebie samego. To powra-j canie świadomości do siebie'Samej —-które wtrąca się bezpośrednio do czystego ujmowania — okazało się wszakże istotne dła postrzegania: zmienia to, co prawdziwe (das Wahre). Ale świadomość zdaje sobie równocześnie sprawę z tego, że zmiana ta pochodzi od niej i bierze ją na siebie, i w ten sposób utrzyma przedmiot prawdziwy w czystej postaci.
Tak więc przy postrzeganiu (Wahrnehmen) zachodzi również to, co miało miejsce przy zmysłowej pewności, mianowicie wypchnięcie świadomości z powrotem do sie- 95 bie samej, ale nie tak, jak to było wtedy, tzn. nie w tym sensie, jakoby prawda postrzegania pochodziła ze świadomości. Przeciwnie, świadomość widzi raczej to, że ■występująca w postrzeganiu nieprawda pochodzi od niej. Dzięki temu zdolna jest ona jednocześnie doprowadzić do zniesienia tej nieprawdy: odróżnia bowiem swoje ujmowanie prawdy od nieprawdy swego postrzegania, nieprawdę tę koryguje, i o tyle, o ile ona sama podejmuje tę korekturę, prawda jako prawda postrzegania pochodzi od niej. Zachowanie się świadomości, którą teraz mamy rozważać, jest więc tego. rodzaju, że ona nie tylko postrzega, ale jest także świadoma swego kiero-
la sich zuriickgegangen. Ten powrót do siebie ze swego postrzegania jest zarazem wycofaniem się świadomości ze swego przedmiotu i jej powrotem do swego punktu wyjścia; ale wkrótce zobaczymy, że sytuacja, nie jest już taka sama, jak była.
To, co prawdziwe (das Wahre) — to przedmiot postrzegany.