page0070

60

złudzenia choćby tylko samego smaku, tak wielką ilość moglibyśmy przytoczyć. I tak np. udawało mi się podawać cukier zabypnotyzowanemu jako kawałek cytryny—ssąc go tak się wykrzywiał, takie robił miny twarzą i ruchy językiem, że każdy obecny byłby przekonany o omyłce z mej strony. W chwilę potem, gryzł cytrynę i chrupał jak gdyby miał cukier w ustach, gdym mu takową jako cukier do ust włożył. Innym razem podałem mu filiżankę zimnej wody, upewniając źe go traktuję bardzo gorącą herbatą. Trzeba było widziśó z jaką ostrożnością tę filiżankę trzymał—jak ją z ręki do ręki przekładał aby sobie dłoni i palców nie poparzyć, jak dmuchał i pił ostrożnie. Zapytany czy herbata jest dość słodką, odpowiedział, że nie — wówczas udając żem mu cukru dołożył i łyżeczką zamięszał, wywołałem zupełne zadowolenie z podanego napoju.

Podobnież jak te halucynacye, wywoływałem też u wielu hypnotyzowanych złudzenia węchowe. I tak, oddawszy mą chustkę zupełnie świeżą, żadnym nie napojoną zapachem, zapytywałem czy czuje że pachnie? Otrzymując potakującą odpowiedź zapytywałem czem? rezedą, jaśminem lub sianem i t. d.—zawsze dostawałem potwierdzającą odpowiedź, że pachnie tym lub owym zapachem, o którym go upewniałem. Oddając mą chustkę innym osobom, a w miejsce tćj dając mu inną, moją po jej urojonym zapachu rozpoznawał na-