CCF20090831094

164 Świadomość

■ [s. Strona wewnętrzna]

O ile pierwszą ogólność uważamy za pojęcie rozsądku, w którym siła nie jest jeszcze czymś dla siebie, to druga ogólność stanowi teraz jej istotę taką, jaką jest ona sama w sobie i dla siebie. Albo odwrotnie, jeśli w pierwszej ogólności widzieć będziemy coś bezpośredniego, co miało być rzeczywistym przedmiotem dla świadomości, to drugą ogólność będzie negatywną stroną siły mającej przedmiotowość zmysłową, tzn. siłą jako taka, która w swej prawdziwej istocie jest tylko przedmiotem rozsądku. Pierwsza ogólność byłaby siłą zepchniętą z powrotem w siebie samą, czyli silą jako substancja, druga zaś wewnętrzną stroną rzeczy (das Innere der Dinge) jako to, co wewnętrzne i co jest identyczne z pojęciem jako pojęciem.

[a. Świat nadzmysJowy] _;

[i. Strona wewnętrzna, zjawisko, rozsądek] Prawdziwa istota rzeczy określiła się teraz w ten sposób, że nie jest dla świadomości czymś bezpośrednim; że świadomość pozostaje w pośrednim stosunku do wewnętrznej strony i jako rozsądek spogląda, poprzez grę ..do która stanowi termin średni, w prawdziwe kulisy rzeczy. Terminem średnim, obejmującym sobą obydwa terminy skrajne — rozsądek i stronę wewmętrzną —-jest rozwinięty byt siły, byt, który dla samego rozsądku jest teraz zanikaniem ¹. Dlatego też nosi on nazwę zjawiska (Ersckeimng). Pozorem (Schein) nazywamy byt (das Sein), który sam bezpośrednio w sobie

samym Jest. niebytem..(ein Jćichtsein) . Siła nic jest jednak tylko - pozorem..._(Schein}^ al.e j est zjawiskiem (Erschei-

■    nung)jAznicałoŚMą gozorui (das ganze 'des Scheins) ².JEa-i całość jaKćTcalośę, czvli_.Jako ogólność jest tym, co sta-

! nowi stronę, wewnętrzną (dąs Imere), grę sił jako refleksyjne

■    skierowanie.ń& jej ku sobie samej. W ramach tej całości zostają istoty postrzeżenia (die Wesen der Wahrnehmung) założone dla świadomości w sposób przedmiotowy takimi, jakimi są same w sobie, mianowicie jako momenty, które bezpośrednio, bez ustanku i bez bytu przechodzą w swe przeciwieństwo: Jedno przechodzi bezpośrednio w ogólność; to, co istotne, przechodzi bezpośrednio w to, co nieistotne, i odwrotnie. Ta gra sil jest więc rozwiniętą negatywnością; ale jej prawdą jest to, co pozytywne, mianowicie ogólność, przedmiot istniejący sam w sobie.

J Byt przedmiotu samego w sobie jest jako byt dla j świadomości zapośredniczony przez ruch zjawiska,

; w którym to ruchu byt postrzeżenia i przedmiot zmy-¹ słowy w ogóle mają znaczenie tylko negatywne. Dlatego też świadomość wycofuje się z nich i kieruje się refleksją ku sobie jako ku prawdzie; ale jako świadomość czyni z tej prawdy znowu przedmiotową stronę wewnętrzną ³, przy czym odróżnia ona refleksyjne kie-

1

Jest zanikaniem, gdyż urzeczywistnianie się siły jako gry sil („rozwinięty byt siły") okazało się utratą realności.

2

W Logice definiuje Hegel zjawisko jako jedność pozoru i egzystencji {Logik, t. II, str. 123). Wszystkie trzy pojęcia należą do sfery istoty, która jest niebytem (bytem zniesionym) i jako taka — pozorem; ale istota poza tym, że nie jest bytem, a raczej dlatego, że jest niebytem, jest jednak w jakiś sposób — i to jej „jest" nazywa Hegel egzystencją. Jeśli do pozom dochodzi egzystencja, otrzymujemy zjawisko. „Der Schcin vervollstandigt sich żur Erscheinung" (l.c. 101).

3

Świadomość doszła do strony wewnętrznej poprzez zjawisko. Ale zjawisko okazuje się czymś zanikającym i dlatego świadomość, która ujmuje wszystko w postaci przedmiotu, nie rozpoznając w tym swego-