CCF20090831125

226 Sctmotciedzet

i49 ności (Selbstgejiihl). Ale to zadowolenie pozostaje tylko ' czymś przemijającym, brak mu...bowiem strony przed-i . młotowej, czyli trwania (das Beslehen). Praca natomiast | jest pożądaniem hamowanym, zanikaniem powstrzymy-I watiym, innymi słowy, praca kształtuje (bildet). Nega-: tywny stosunek [pracującego] do przedmiotu staje się jormą tego przedmiotu i czymś trwałym, wdaśnic dlatego, że dla pracującego przedmiot jest czymś, co posiada samoistność. Ten negatywny człon średni, czyli czynność formująca, jest jednocześnie jednostkowością świadomości, tzn. jej czystym bytem dla siebie, który teraz w pracy wychodzi poza siebie i wstępuje w element trwałości. W ten więc sposób pracująca świadomość dochodzi do tego, że ogląda byt samoistny jako siebie samą.

Formowanie ma jednak nie tylko to znaczenie pozytywne — żc świadomość służebna staje się w tyni czymś istniejącym jako czysty byt dla siebie, ale ma też znaczenie negatywne, mianowicie w stosunku do pierwszego momentu [tej świadomości], w stosunku do strachu. Albowiem w kształtowaniu rzeczy własna negatywność świadomości służebnej, jej byt dla siebie, staje się dla niej przedmiotem tylko dzięki temu, że znosi przeciwstawną sobie jorm( istniejącą. Ale ta [przeciwstawna] przedmiotowa negatywność jest przecież właśnie ową obcą istotą, przed którą drżała świadomość służebna. Obecnie burzy ona tę obcą negatywność, ustań a wda siebie jako negatywność w' elemencie trwałości ¹ i staje się dzięki temu dla siebie 'samej czymś, co istnieje dla siebie. W panu byt dla siebie istnieje dla służebnej świadomości jako to, co inne, czyli jest tylko

czymś dla niej\ w strachu byt dla siebie istnieje w niej samej, w kształtowaniu natomiast byt dla siebie staje się dla tej świadomości czymś dla niej, jako coś jej własnego, i tu dopiero uświadamia ona sobie, że sama jest czymś samym w sobie i dla siebie. Forma, przez to, żc została przez nią ustanowiona poza nią samą, nie staje się już dla niej czymś innym niż ona sama; albowiem właśnie ta forma jest jej czystym bytem dla siebie, który staje się jej prawdą. Przez odnalezienie.; . siebie samej przez siebie samą, świadomość służebna ■ : odnajduje swój własny sens, i to właśnie w pracy, w której V zdawała się realizować tylko sens nadawany przez ko goił \ innego.

Aby świadomość służebna mogła dokonać tej refleksji, konieczne są obydwa momenty: zarówno strach i służebność w ogóle, jak i kształtowanie, przy czym obydwa te momenty muszą występować jako ogólne. Strach bez dyscypliny służebności i posłuszeństwa pozostaje czymś formalnym i nie rozpościera się na świadomą rzeczywistość istnienia. Bez czynności kształtowania zaś strach pozostaje czymś wewnętrznym i niemym, a świadomość nie staje się czymś dla siebie samej. iso Jeżeli świadomość nadaje formę przedmiotowi, nie przeżywszy pierwszego absolutnego strachu, to mamy do czynienia tylko z jej marnym własnym sensem; forma bowiem, [którą nadaje ona przedmiotowi,] czyli jej negatywne działanie nie jest negatywnością samą w sobie, i czynność nadawania przez nią formy nie może jej użyczyć świadomości siebie jako istoty. Jeśli świadomość nie przeżyła absolutnego strachu, lecz tylko jakieś pojedyncze obawy, to istota negatywna (das negatwe Wesen) pozostała dla niej czymś zewnętrznymi nie przeniknęła jej substancji na wskroś. Ponieważ

1

Im Elemente des Bleibens. Czyni to dzięki pracy, dzięki formowaniu przedmiotu, który ze swej strony nadaje pracy trwałość.