436. Urzeczywistnianie się rozumowej sctmowiedzy
przyznanie się do niemożności powiedzenia, co one znaczą 1, Wydaje się, że kultura naszej epoki doszła, choć w jakiś nieświadomy sposób, do pewności, że gadanina ta jest pustą gadaniną. Znikło bowiem wszelkie zainteresowanie dla tego rodzaju frazesów i do puszenia się nimi; wyraża się to w tym, że wywołują one tylko nudę.
f Rezultat, wynikający z przeciwieństwa między cnotą j a biegiem spraw' świata, jest więc ten, że świadomość j odrzuca jak pustą osłonę wyobrażenie dobra samego w sobie, nic posiadającego jeszcze rzeczywistości. W swej walce z biegiem spraw świata przekonała się z własnego doświadczenia, że nie jest on taki zły, jak się wydawało— jego rzeczywistość bowiem, to rzeczywistość ogólności. , Doświadczenie to prowadzi również do odrzucenia^ sa-mopoświęcenia indywidualności jako środka do realizowania dobra, ponieważ indywidualność jestwłasrne urze--czywistnieniem tego, co istnieje samo wsobie. Odwrócenie, jakie tu zachodzi, przestaje być uważane za obrócenie dobra w jego odwrotność, poniewraż jest ono raczej tylko odwróceniem dobra z czegoś, co jest tylko celem, w rzeczywistość: ruch indywidualności jest realnością
ogólności. ...................
W""ten sposób zostało jednak faktycznie pokonane i usunięte również to, co jako bieg spraw świata było przeciwstawne świadomości tego, co jest samo w sobie. W biegu spraw świata byt dla siebie indywidualności był przeciwstawny istocie, czyli temu, co ogólne, i zdawał się być jakąś rzeczywistością oddzieloną od bytu samego w sobie. Wobec tego jednak, że okazało się, iż rzeczywistość pozostaje w nierozerwalnej jedności z ogól-
ilością, przeto ..bytjdla siebie biegu spraw-świata okazał się tylko... pewnym .. sposobem.. widzenia^ eine Ansu'hpl.y„tak~.. samo lak byt -sam w sobie cnoty, jndywidualność [działa-jąca w] biegu spraw świata może wprawdzie mniemać, że działa tylko dla siebie, czyli egoistycznie, ale jest ona lepsza niż jej mniemanie o sobie, jej działalność to jednocześnie działalność istniejąca sama w sobie i ogólna. 282 Kiedy działa egoistycznie, wtedy triku nie więs co czyrni^... kiedy zaś zapewnia, że wszyscy ludzie działają egoistycznie, twierdzi tylko tyle, iż wszyscy ludzie pozbawieni są świadomości tego, czym jest działanie. — Kiedy indywidualność _dziala_ dla siebie, jej działanie jest właśnie nadawaniem rzeczywistości temu, co .istnieje
Cl
Polemika z romantyzmem. Por. Przedmowę str. 23.
dopiero tylko samo w sobie. Cel bytu dla siebie, który uważa siebie za coś przeciwstawnego bytowi samemu w sobie, nie jest więc niczym innym jak tylko jego pustą chytroś-cią,_Jego finezyjne deklaracje, które potrafiły "wykazać wszędzie istnienie egoizmu, rozwiały się tak samo, jak cel bytu samego w sobie i jego pusta gadanina.
Tak więc postępowanie i działanie, indywidualności jest celem samym w sobie. Czynienie użytku z sił, gra ich uzewnętrznień jest tym, co im — które byłyby tylko mar- | twym bytem samym w sobie — nadaje życia. Byt [ sam w sobie nie jest jakąś ogólnością nie zrealizowaną, ; nie posiadającą egzystencji i abstrakcyjną, lecz sam i jest bezpośrednio obecnością i rzeczywistością procesu [ indywidualności. i