CCF20091001038 tif

no przedmioty realne, teraz istniejące, jak przeszłe i przyszłe, a więc tylko wyobrażone sobie czy pomyślane, ale stalowe, płynne iw stanie stałym, ale stalowe, duże i małe, ale stalowe, Cot-mają one wspólnego: to tylko, że są przedmiotami stalowymi. Dlatego mówi się niekiedy, że ' zbiór C. to to samo, co cecha C, czyli własność C. Pogląd ten nie przez wszystkich jest podzielany. Występują w nim tzwl eks-tensjonalne pojęcia zbioru i własności. Natomiast jeśli ktoś uważa, że’ zbiór wszystkich przedmiotów stalowych jest czymś różnym od cechy, czyli własności bycia^rzedmiotem stalowym, skłania się tym samym do używania tzw. i intensj.pnałn^ch pojęć zbioru i cechy .

Z kolei" weźmy pod uwagę zbiór będący sumą logiczną zbiorów: (C) wszelkich przedmiotów stalowych, przeszłych, teraźniejszych i przyszłych, oraz (W) wszelkich przedmiotów kulistych, przeszłych, teraźniejszych i przyszłych. Jest to więc zbiór przedmiotów stalom wych luh kulistych, Wstęp doń mają zarówno te przedmioty, które legitymują się stalowo-ścią, choć nie są kuliste, jak i te, które legitymują się kulistością, choć nie są stalowe, jak oczywiście i te, które są stalowymi kulami.

Czymś do pewnego stopnia podobnym jest zbiór wszystkich egzemplarzy słowa „pies”. Jego elementami będą: po pierwsze, wszelkie napisy, które legitymują się trzema cechami: takim znaczeniem, że chodzi o psa, przynależnością do języka polskiego oraz wyżej opisanym, intuicyjnie uchwytnym podobieństwem wyglądu do napisu „pies”; po drugie zaś, wszelkie. dźwięki, które legitymują się trzema cechami,'mianowicie wspomnianym znaczeniem i przynależnością oraz intuicyjnie uchwytnym podobieństwem brzmienia, do dźwięku „pies”.

Odróżniliśmy zatem egzemplarz znaku od znaku jako zbioru, jako klasy wszystkich jego

egzemplarzy przeszłych, teraźniejszych i przyszłych, czyli —ń jak się niekiedy mówi — od znaku jako typu. Egzemplarz znaku — według podanej tu charakterystyki — jest indywidualnym, jednostkowym przedmiotem konkretnym, poznawalnym za pomocą zmysłów; znak jako typ jest zbiorem abstrakcyjnym, dającym się ująć jedynie myślowo.

W zbiorze tym warto niekiedy wyróżnić pewien podzbiór, mianowicie podzbiór złożony z tych teraźniejszych, przeszłych i przyszłych egzemplarzy danego znaku, które tak zostały, są lub będą użyte, że odnosiły się, odnoszą lub będą odnosiły do tego samego przedmiotu. Tysiące razy posługujemy się różnymi egzemplarzami słowa „pies”, w tym zaś niektóre egzemplarze tego słowa zostały użyte lub będą użyte w odniesieniu do mego jamnika długowłosego Trota. Stanowią one elementy podzbioru zwanego takim a takim użyciem słowa „pies”. A znowu te egzemplarze słowa, które zostały bądź zostaną tak użyte, iż każdy z nich odnosił się, odnosi lub będzie odnosił do psa Baskęr-ville’ów z powieści Conana Doyle’a, złożą się na podzbiór stanowiący pewne inne użycie słowa „pies”. Jak widać, użycie znaku nie jest jednostkowym przedmiotem konkretnym, dostępnym postrzeżeniu za pomocą zmysłów, lecz ■—podobnie jak znak jako typ, czyli według naszej umowy krótko; znak — jest ono zbiorem abstrakcyjnym, uchwytnym jedynie myślowo.

Nie wszyscy zdają sobie sprawę z powyższego rozróżnienia: egzemplarz znaku —- znak —użycie znaku. Poza tym zaś nawet ci, którzy o nim wiedzą, nie zawsze uwydatniają różnicę za pomocą odmiennych terminów: i o egzemplarzu. znaku, i o znaku jako typie, i o użyciu znaku mówią po prostu — „znak”. My zaś, żeby uniknąć nieporozumień, postarajmy

79