CCF20091006009 tif

nych można rozróżnić właściwe syntaktyce, czyli składni, semantyce i pragmatyce, przeto w obrębie semiotyki_M mamy do czynienia z syntaktyką_M, semantyką_M i pragmatyką**-Po piąte, semiotyka to tyle, co semiotyka stosowana. Gdy posługując się metodami ■ senuo-tycznymi, czyli semiotyką_Mi poddajemy analizie jakąś dziedzinę rzeczywistości, np. sztuki plastyczne, architekturę, film, zachowania Się zwierząt, modę, obyczaje ludowe itd„ to wówczas wyniki naszych badań składają się na takie działy wiedzy, jak: semiotyka sztuki, architektury, filmu, mody, obyczajów ludowych,, zoo-semiotyka czy biosemiotyka. Jak widać, mamy tu za każdym razem do czynienia z semiotyką czegoś, a nie, jak w wypadku semiotyki-r 'i semiotyki_Mi krótko — z semiotyką. Również własności semiotyczne, a więc semiotyka-^, przysługują czemuś. Mówi się więc np. o własnościach semiotycznych pewnej nazwy czy zdania, o własnościach semiotycznych pewnego znaku — czasem prostego, jak pojedyncza głoska, czasem zaś złożonego, jak scena batalistyczna czy budowla. Ale wyliczenie wielu nawet własności semiotycznych choćby najbardziej złożonego znaku nie stanowi jeszcze żadnego osobnego działu wiedzy, żadnej doktryny ani dyscypliny, tak jak nie stanowi jej jeszcze wyliczenie własności geometrycznych figury o tysiącu boków, tysiącu dwusiecznych jej kątów wewnętrznych i pięciuset przekątnych. Tymczasem wyniki zastosowania metod semiotycznych do pewnej dziedziny życia, wiedzy czy sztuki dają się ująć w postać twierdzeń, te zaś podlegają uzasadnieniu, klasyfikacji, uporządkowaniu, niektóre wynikają z pewnych innych — słowem powstaje system wiedzy, a niekiedy dyscyplina naukowa, właśnie semiotyka owej dziedziny, semiotyka stosowana. Proponujemy dla niej nazwę „semiotyka_s^,f.

Warto pamiętać o powyższych różnicach między wymienionymi tu' pięciu pojęciami semiotyki: semiotyką_w, semiotyką**, semiotykąMu — te dwie ostatnie tworzą semiotykę_T — semio-tyką_M i sęmiotyką_s. Tym bardziej, że na ogół nie: dostrzega się tych różnic i poprzestaje — co najwyżej — na przeciwstawieniu metod semiotycznych swobodnie rozumianej semiotyce, jako obejmującej wszystkie pozostałe jej rodzaje, a więc i semiotykę_w, i semiotykę_Nl i semioty-kę_MN, i semiotykęg.

Własności semiotyczne znaku, czyli semiotyka_w

Własności semiotyczne znaku wygodnie jest ujmować jako jego stosunki, czyli relacje: do innych znaków, do tego, czego znak stanowi, i do użytkowników rozważanego znaku, Zamiast o relacjach semiotycznych mówi się niekiedy

0    funkcjach semiotycznych znaku, I tak: syn-- taktyczne są te jego funkcje, które pełni względem innych znaków; sematyezne —te, które pełni względem cech, przedmiotów, zdarzeń lub zjawisk przez siebie oznaczanych, wskazywanych bądź przedstawianych; wreszcie, pragmatyczne są te funkcje, które pełni względem swych użytkowników, nadawcy — jeżeli taki istnieje — i odbiorcy. Funkcje syntaktyczne, semantyczne i pragmatyczne znaku to trzy rodzaje jego funkcji semiotycznych. Nie trzeba chyba przypominać, iż powiedzenie, że znak pełni jakieś funkcje semiotyczne, jest skrótem

1    przenośnią, mianowicie stanowi przykład personifikacji, uosobienia. To my, użytkownicy znaku, my tylko, za jego pomocą spełniamy pewne funkcje. Stale, o tym pamiętając, będziemy jednak korzystali z możliwości takiego dogodnego, skrótowego formułowania myśli.

15*    227