CCF20100422005

4. Liazy

Enzymy katalizujące odwracalne lub nieodwracalne rozerwanie różnych wiązań bez udziału wody, przy czym z substratu na który działa enzym odłączane są pewne grupy chem. i uwalniane w postaci zw. drobnocząsteczkowych (np.. C0₂, H₂0, NH₃, aldehydy).

Ze względu na rodzaj rozszczepianych wiązań wyróżniamy min. liazy:

-    rozrywające wiązanie C-C - dekarboksylazy - uwalniają C0₂ z substratów

-    aldolazy - uwalniają aldehydy z substratu

-    działające na wiązania C-0 - dehydratazy / hydratazy

-    odłączają cząsteczkę wody

-    rozszczepiające wiązanie C-N - amoniakoliazy - odłączają NH₃

-    rozszczepiające wiązanie C-S - desułfhydrazy (odszczepiają H₂S)

Syntazy - ogólnie gdy równowaga reakcji przesunięta w kierunku syntezy, nie wymagają nakładu energii do syntezy wiązań

karboksyliaza 2-oksokwasów -nazwa systematyczna dekarboksylaza pirogronianowa - nazwa potoczna

EC 4.1.1.1 numer klasyfikacyjny

| ^-kolejność w podpodkiasie

odszczepiana grupa: grupa COO"

-rozszczepiane wiązanie : wiązanie C-C

- klasa enzymu

?°°^H DPT V

c=o -- c=o + co,

I    I

ch₃    CHj

kwas pirogronowy aldehyd octowy

DPT - difosforan tiaminy

5. Izomerazy

Klasa enzymów katalizujących przekształcenia wewnątrzcząsteczkowe: przegrupowania atomów bądź grup chem. Skład chemiczny związku nie ulega zmianie

Należą tutaj enzymy katalizujące różne reakcje izomeryzacji min.:

-    racemazy i epimerazy - odpowiedzialne za zmianę konfiguracji przy węglu

asymetrycznym (wzajemne przekształcenia konfiguracji L i D lub formy a i 0)

-    mutazy (wew.cząst transferazy) - przemieszczenie grup wew. cząsteczki

-    izomerazy ds - trans - izomeria geometryczna (ds-trans)

-    izomerazy odpowiedzialne za wewnątrzcząsteczkowe przemiany

oksydoredukcyjne (przesunięcie atomów H⁺)

Przykład: ketoio-izomeraza D-ksylozy - nazwa systematyczna izomeraza ksyiozowa (glukozowa) - nazwa potoczna

EC 5. 3.1.5 numer klasyfikacyjny

I I-kolejność w podpodkiasie

'-dokładniej przekształcenie:    przemiana    aldoza -    ketoza

- typ przekształcenia : przegrupowanie atomów H⁺

- klasa enzymu

HC=0	<pH2OH ?=o
H-C-OH H-<p-OH CH2OH D-glukoza	H-<p-OH CH2OH D-fruktoza

6