CCF20110215002

Również Urszula Żydek-Bednarczuk za ważny składnik kompetencji komunikacyjnej uznaje zdolność do refleksji nad językiem i świadomość językową⁶. Z kolei Jadwiga Kowalikowa pisze o powiązaniu wiedzy o języku ze skutecznością językowokomunikacyjną: „Uczestnicząc w kształceniu językowym uczeń ma stać się »znawcą polszczyzny«, po to by być jej skutecznym użytkownikiem”⁷.

Językoznawcy i dydaktycy języka wskazują na jeszcze inne aspekty konieczności uczenia o języku w szkole, nie tak praktycznie, użytkowo zorientowane, ale nie mniej istotne (jeżeli nawet nie istotniejsze). Puzynina zwraca uwagę, że we współczesnym świecie język to potężne narzędzie zdolne ubezwłasnowolnić człowieka, manipulować nim, że człowiek często ulega magii językowej, np. poddając się reklamie. Z tego też m.in. względu uczenie o języku w szkole jest jej zdaniem ważne także poznawczo - uczeń musi poznać mechanizmy językowe (tzn. mieć o nich wiedzę), aby móc się przed ich nieetycznym wykorzystaniem bronić⁸.

O potrzebie uznania języka przez szkołę za cenne dobro kulturowe oraz uświadomienie sobie zagrożeń dla jego istnienia i funkcjonowania pisze z kolei Stanisław Gajda; obowiązkiem szkoły jest nie tylko troska o własną kulturę narodową, ale także o własny język⁹. Konsekwencje zaniedbań w obszarze edukacji językowej przyczyniają się do swoistego kryzysu mowy obserwowanego we współczesnym świecie, coraz większego zaniedbywania języka przez jego użytkowników, szerzenia się językowego byłejactwa. Językoznawcy ostrzegają przed niebezpieczeństwem nawet stopniowego ograniczenie funkcji, zakresów i odmian polszczyzny, która z jednej strony może być wypierana przez język angielski¹⁰, z drugiej anektowana przez odmianę potoczną mówioną¹¹ - szkoła musi przeciwdziałać tym tendencjom; bez budowania

edukacji językowej..., s. 38.

6    U. ŻYDEK-BEDNARCZUK: Nowe aspekty kompetencji komunikacyjnej. W: W trosce o dobrą edukację. Red. A. JANUS-SITARZ, Kraków 2009, s. 61.

7    J. KOWALIKOWA: Kształcenie językowe. Teoria dla praktyki. W: Polonista w szkole..., s.

99.

8    J. PUZYNINA: Nauka o języku w szkole XXI wieku. W: Horyzonty edukacji językowej, literackiej i kulturowej..., s. 17-19.

9    S. GAJDA: Język i szkoła wobec niepokojącej współczesności. W: Horyzonty edukacji językowej, literackiej i kulturowej. Red. R. MRÓZEK, Cieszyn 2003, s. 30-32.

10    J. PORAYSKI-POMSTA: Kształcenie językowe w zreformowanej szkole, W: Horyzonty edukacji językowej..., s. 39.

11    Więcej na ten temat zob. A. SKUDRZYK: Czy zmierzch kidtury pisma? O synestezji i