czytanie1

Niemca. Aż dziwne, że Medaliony mogły tak długo, także w lekturach szkolnych spełniać rolę utworu skierowanego wyłącznie przeciw faszyzmowi niemieckiemu. Każdy może być do tego zdolny, pisze Nałkowska w jednym z opowiadań. Każdy, kto wiemy jest do ślepoty jednej partii, dopowiada w drugim. W noweli Człowiek jest mocny słowa tytułowe włożone są ironicznie w usta niemieckiego żandarma, domagającego się jeszcze większego wysiłku od swojej ofiary. Czytając to myślę zawsze o dewizie Gorkiego „człowiek to brzmi dumnie”, którą pani Nałkowska niewątpliwie znać musiała. (...)

6. To wszystko każe myśleć, że będzie także butwieć materia wielu esejów krytycznych, nie mówiąc o podręcznikach i pomocach naukowych, odpowiedzialnych za wiele kryteriów ocen i hierarchii. Wiele wywodów straci swoją oczywistość. Przygasną i tutaj nazwiska, stanie się to także z uznawanymi niegdyś autorytetami. Tych przewartościowań dokona nie tylko krytyka, ale także zmiana generacji czytelników, nowi czytelnicy nie będą już po prostu wiedzieli o wielu dawnych hierarchiach.

(Tekst opracowany na podstawie: Bożena Chrząstowska, Ewa Wiegandtowa, Seweryna Wysłouch, Literatura współczesna Poznań 1994)

Zadanie 1.

Jakie postawy ludzkie określa autor mianem „hańby domowej”? Odpowiedz własnymi słowami (nie cytuj).

Zadanie 2.

Jakie działania ludzkie wyłącza autor z pojęcia „hańby domowej”? Zacytuj dwa przykłady sformułowań z tekstu.

Zadanie 3.

Na podstawie pierwszego i drugiego akapitu wyjaśnij sens metafory o tonącym okręcie, obecnej w akapicie drugim.

Zadanie 4.

Jaką funkcję spełniają refleksje o ojcu pisarza, kończące akapit drugi?

a)    Są podsumowaniem jego treści.

b)    Są przykładem potwierdzającym wcześniejsze rozważania.

c)    Są metafora ilustrującą tezę autora.

Zadanie 5.

Jaką zależność dostrzega autor między literaturą a polityką? (akapit 3.)

Zadanie 6.

Na czym polega ambiwalentna ocena utworów Borowskiego przez Trznadla? (akapit 3.)