Dubois Miley Praca socjalna jako zawód użyteczny rozdz 1 (5)

B. DuBols.

Jednostkowe i społeczne potrzeby

Potrzeby ludzkie stanowią zasadniczą treść zawodu pracy socjalnej. Wszyscy odczuwamy wspólne potrzeby biologiczne, rozwojowe, społeczne i kulturowe. Jednocześnie każdy z nas ma swoje potrzeby indywidualne, na które wpływ ma poziom indywidualnego rozwoju w każdej dziedzinie. Jesteśmy niepowtarzalni w naszym fizycznym. poznawczym, psychospołecznym i kulturowym rozwoju. Nasze interakcje ze środowiskiem społecznym także odzialują na nas i określają naszą indywidualną świadomość. Zazwyczaj indywidualne i społeczne potrzeby jednostki są zaspokajane W trakcie interakcji z otaczającym nas na co dzień środowiskiem. Potizeby są zaspokajane w granicach, o których mówi się, żc są optymalnym dostosowaniem (goodness offit) lub wyrażają zgodność miedzy potrzebami jednostki i zasobami społeczeństwa.

Uniwersalne podstawowe potrzeby

Uniwersalne podstawowe potrzeby są wspólne dla wszystkich ludzi i wpływają na indywidualny rozwój. Do podstawowych potrzeb zaliczamy fizyczny, intelektualny, emocjonalny, społeczny i duchowy wzrost i rozwój (Brill, 1978). Potrzeby fizyczne obejmują środki niezbędne do życia, takie jak: żywność, schronienie, ubranie, możliwości fizycznego rozwoju oraz podstawową opiekę zdrowotną. Rozwój intelektualny jest traktowany w kategoriach możliwości zdobywania wiedzy i doskonalenia się w zgodzie z indywidualnymi możliwościami w tym zakresie. Związki ze „znaczącymi innymi" i samoakceptacja stanowią pożywkę dla rozwoju emocjonalnego. Rozwój społeczny obejmuje możliwości socjalizacji i znaczących związków z innymi jednostkami i grupami. I w końcu rozwój duchowy (revo/-vcs) jest związany z odkrywaniem sensu życia, jego celu i kierunku przekraczających granice codziennego doświadczenia.

Eksperci przyjęli kilkanaście założeń dotyczących uniwersalnych podstawowych potrzeb (Brill, 1978). Przede wszystkim zakłada się, żc wszyscy ludzie odczuwają potrzebę bezpieczeństwa i przynależności w takim samym stopniu, jak potrzebę rozwoju i niezależności. Co więcej, zakłada się, żc każda jednostka jest wyjątkowa i ..ma wyjątkowy potencjał w każdej dziedzinie życia" (s. 10). I w końcu różnorodność indywidualnych potencjałów istnieje „w dynamicznym wzajemnym powiązaniu, które konstytuuje jednostkę, i żaden aspekt zagadnienia nie może być analizowany w oderwaniu od pozostałych" (s. II).

Podstawowe potrzeby zaspokajane są w różnym stopniu, to znaczy że niektóre jednostki mogą osiągnąć optymalny dla nich stan funkcjonowania, podczas gdy inne doświadczają stanu deprywacji (pozbawienia). Jedyna w swoim rodzaju rozwojowa konfiguracja fizycznych, intelektualnych, emocjonalnych, społecznych i duchowych potrzeb, które na siebie wzajemnie oddziałują, musi być ujmowana holistycznie.

Potrzeby motywacyjne

Jednostki ludzkie dążą do osiągnięcia osobistej satysfakcji w życiu. Te potrzeby motywacyjne, które leżą u podstaw wszystkich ludzkich zachowań, zostały przedstawione w postaci ukazującego ich hierarchię schematu Abrahama Maslowa (1970). W hierarchii lej podstawowe, fundamentalne potrzeby muszą zostać zaspokojone, zanim pojawią się potrzeby z wyższego poziomu rozwojowego. Najbardziej podstawowe z potrzeb sprowadzają się do fizjologicznych konieczności, takich jak zaspokojenie głodu, pragnienia i sen. Na drugim poziomie znajduje się zaspokojenie potrzeby bezpieczeństwa, które gwarantuje bezpieczne, nie budzące obaw fizycznych czy też psychicznych środowisko. Na następnym — potrzeby związane z przynależnością (potrzebą przynależenia do kogoś) i miłością, zaspokajane przez intymność i satysfakcjonujące związki. Następująca po nich potrzeba szacunku jest związana z poczuciem kompetencji i poczuciem własnej wartości, wywodzącymi się z uznania własnych osiągnięć. I na koniec występuje potrzeba samorealizacji (self-aciualiza-lion). polegającej na urzeczywistnieniu maksymalnych możliwości jednostki, zgodna z wizją wspólną dla całego rodzaju ludzkiego, będąca zwieńczeniem omawianej hierarchii. W hierarchii tej niedobory (deficyty) oznaczają potrzebę, a rozwój wiąże się z samorealizacją (self-actuałization).

Potrzeby rozwojowe

Na rozwój osobniczy, zorientowany na stawanie się niezależną i autonomiczną jednostką, mają wpływ czynniki biologiczne, psychiczne, interpersonalne, społeczne i kulturowe. Charlotcie Towlc, niegdysiejszej liderce ruchu kształcenia w pracy socjalnej, zawdzięczamy schemat rozumienia potrzeb rozwojowych, zamieszczony