fermenty3

Współczynniki rektyfikacji octanu etylu, octanu metylu i mrówczanu etylu są zawsze wyższe od 1, niezależnie od tego, czy moc roztworu alkoholowego, w którym się one znajdują, jest niższa czy wyższa. Inaczej niż te trzy estry zachowują się: izowalerianian izoamylu, octan izoamylu, izowalerianian etylu i izomaślan etylu. Pomimo stosunkowo wysokiej temperatury wrzenia mają one przy niższej mocy wrzącego roztworu alkoholowego charakter przedgonów (odcinki krzywych powyżej linii 1). Moc cieczy alkoholowej, przy której następuje zmiana charakteru danego składnika, zależy od rodzaju estru. Wynosi ona np. dla alkoholu amylowego 42%, dla izowalerianianu izoamylu 60%, dla octanu izoamylu 68% i dla izomaślanu etylu 92%. Zatem przy normalnej rektyfikacji woda odwarowa, zwana lutrynkiem, jest wolna od wymienionych składników, chociaż ich temperatury wrzenia są wyższe nie tylko od temperatury wrzenia alkoholu etylowego, ale i od temperatury wrzenia czystej wody.

W podobny sposób można rozpatrywać zachowanie się innych składników ubocznych w rektyfikowanym spirytusie. Znajomość współczynników rektyfikacji oraz mocy, przy której roztwory zmieniają swój charakter (z przedgonów na niedogony), jest bardzo ważna dla określenia, w jakich miejscach kolumny rektyfikacyjnej będą się one gromadziły, a co za tym idzie, jakie stosować metody do ich oddzielania.

Dla przykładu rozpatrzmy główny składnik olejów fuzlowych alkohol amylowy. Jego punkt wrzenia leży znacznie powyżej temperatury wrzenia alkoholu etylowego i temperatury wrzenia wody, wynosi bowiem 132°C. Alkohol ten jest jednak bardziej lotny niż alkohol etylowy, gdy znajduje się w roztworze o mocy poniżej 42%>. Jeżeli wrząca ciecz ma moc wyższą, to alkohol amylowy ma charakter niedogonu.

W aparacie rektyfikacyjnym alkohol amylowy gromadzi się w tym miejscu, gdzie moc wrzącej cieczy wynosi około 45%, chociaż strefa fuzlowa obejmuje i wyższe półki, ale jest go tam już znacznie mniej. Dlatego oleje fuzlowe muszą być odbierane z półek wykazujących wymienioną moc. W przeciwnym przypadku będą one opadać niżej i jako ciecz oleista będą przechodzić do lutrynku, wywaru lub kotła rektyfikacyjnego (zależnie od konstrukcji aparatu).

Podobnie jak alkohol amylowy zachowują się inne wyższe alkohole. W praktyce spotyka się pewne odchylenia od podanych wyżej wyników badań. Dzieje się tak dlatego, że pewien wpływ na temperaturę wrzenia i lotność mają jeszcze takie czynniki, jak wzajemny stosunek poszczególnych składników ubocznych w spirytusie, zmienne ciśnienie na różnych półkach.