instytut bibliograficzny i bibliografie mi�dzynarodowe

-    informują o drukach w handlu, w firmach wydawniczych, w hurtowniach, u dystrybutorów;

-    przedstawiają dorobek wydawniczy w ujęciu przedmiotowym;

-    ukazują dzielą określonej formy piśmienniczej lub ze wskazaniem typu czytelnika (dzieła literackie, naukowe, podręczniki dla dorosłych książki dla dzieci, opracowania popularnonaukowe, wydawnictwa fachowe, serie wydawnicze przeznaczone dla wybranej grupy odbiorców);

-    dostarczają szczegółowych danych (adresów, nazwisk, telefonów, zwłaszcza telefonicznych linii bezpłatnych) o firmach wydawniczych zarówno w pełni aktywnych, jak i zlikwidowanych.

Europejskie wersje „Books in Print” otrzymują skromniejszą, klasyczną strukturę. Francuska „Les Livres Disponibles. French Books in Print” wydawana jest w 3 częściach: w porządku alfabetycznym nazwisk autorów, tytułów oraz według tematyki („Authors, Titres, Sujets”) przez Związek Księgarzy Francuskich Cercie de la Librairie.

Włoska wersja nosi tytuł „Catalogo dei libri in commercio”. Wersję na CD-ROM realizuje Editrice Bibliographica we współpracy z I. E. Infor-mazione Editoriali.

W elektronicznej wersji z częstotliwością dwumiesięczną rozpowszechniany jest katalog „Knigi v Nalićii i Pećati. Rossijskij Buks in Print”.

Niemiecki odpowiednik, czyli „Verzeichnis Lieferbarer Biicher” (VLB), ukazuje się w licznych wariantach spisów:

•    publikacji w języku niemieckim (także z terytorium Austrii i Szwajcarii) w układzie krzyżowym haseł autorskich oraz wszystkich tytułów (a nie tylko dzieł anonimowych bądź zbiorowych, co jest charakterystyczne dla układu autorsko-tytułowego) oraz haseł przedmiotowych i z dodanym samodzielnym wykazem wydawców;

•    według numerów ISBN;

•    według haseł przedmiotowych i słów kluczowych;

•    w wersji CD-ROM wykazującej wyłącznie publikacje z terytorium Niemiec;

•    w wersji CD-ROM rejestrującej publikacje szwajcarskie;

•    jako rejestr zapowiedzi wydawniczych z dołączonym indeksem wydawców;

•    jako rejestr zapowiedzi wydawniczych z dołączonym indeksem numerów ISBN;

•    jako rejestr dostępnych w handlu publikacji dla szkół w układzie au-torsko-tytułowym oraz według ISBN, z indeksem wydawców. Program VLB do komputerowego tworzenia tego rodzaju opracowań zakupiony został przez polskie Centrum Informacji o Książce w Warszawie. Rezultatem praktycznej działalności CIoK jest powstająca elektroniczna dokumentacja i drukowane informatory: „Katalog Składowy”, oraz; tomy opracowania „Rynek Książki”, informującego o polskich wydawcach, księgarniach i hurtowniach obsługujących rynek książki. Nie mają one formy bibliografii księgarskiej, jaką są wydawnictwa „Books in Print”.

W związku z niezależnym od bibliografii narodowych, równoległym rozwojem systemu informacji o dokumentach w handlu, zaczęto odczuwać potrzebę współdziałania między systemem kultury „duchowej” (jakim jest ogól dokumentów piśmienniczych) a rynkiem gospodarki towarowej i jej mechanizmami wymiany informacji. Powstały bowiem dwa plany widzenia wytworów intelektualnych: niekomercyjny rynek kultury (odpowiadają im systemy ISBN, ISSN, ISMN) i komercyjno-handlowy, w którym przyjęło się znakowanie towarów kodem kreskowym (zob. rejestrację nowości tygodnia na lamach francuskiego czasopisma „Livres Hebdo”, w którym opis bibliograficzny publikowany jest wraz z kodem kreskowym), lub tylko dodanie do danych bibliograficznych cech ważnych w handlu, transporcie i gromadzeniu, np. w bibliografii niemieckiej obok ceny i wskazania rodzaju oprawy, podawana jest informacja o trwałości czyli odpowiedniej kwasowości papieru drukowego za pomocą symbolu @), a także - liczba egzemplarzy w paczce, ciężar fizyczny egzemplarza, dystrybutorzy³¹.

Ponieważ systemy informacji handlowej i bibliograficzno-katalogo-wej postrzegano pierwotnie jako rozłączne, stały się one równoległymi sposobami informacji w działalności bibliograficznej i handlu. Po latach pierwszych doświadczeń praktycznych doszło do kontaktów agend kodów przemysłowych (amerykańskiej i analogicznej brytyjskiej agencji UCC Unifed Classification Codę oraz europejskiej EAN European Ar-ticle Number) z agencjami i biurami ISBN oraz ISSN. Kod kreskowy stosowany jest coraz szerzej także w handlu polskimi książkami i czasopismami.

10.7. Zadania Instytutu Bibliograficznego Biblioteki Narodowej

Biblioteka Narodowa przygotowuje rozwiązania systemowe, które mają służyć wszechstronnemu ujęciu spraw gromadzenia zbiorów, automatycznego ich opracowania dla celów katalogowych i bibliograficznych, upowszechniania tworzonych baz bibliograficznych oraz prowadzenia statystyki wydawniczej.

³¹ W niemieckiej bibliografii narodowej znak ten występuje już od wielu lat. Pierwsze sygnały w tej sprawie w Polsce, zob. D. Jarmińska, D. Rams: Wołanie o trwały papier. Wokół krakowskiej konferencji papierników. „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej” 1997 nr 3, s. 32-35. Znak ten wprowadza norma ISO 9706.

243