226 CZĘŚĆ II PROCESY W ZARZĄDZANIU PRZEDSIĘBIORSTWEM
• audyt sprzętu,
• audyt zabezpieczeń,
• audyt finansowy,
• audyt operacyjny,
• audyt wynagrodzeń,
• audyt personalny,
• audyt menedżerski,
• audyt komunikacyjny,
• audyt marketingowy,
• audyt logistyczny.
Audit można podzielić również ze względu na relację jednostki dokonującej auditu:
• audit wewnętrzny.
• audit zewnętrzny.
Audit wewnętrzny (audit pierwszej strony) - jest to audit przeprowadzany przez wyznaczoną kompetentną osobę z auditowanej organizacji, który ma na celu potwierdzić kierownictwu, że system zarządzania działa skutecznie. Powodami dokonywania auditów pierwszej strony są:
• wymóg normy systemu zapewnienia jakości.
• wykorzystanie auditu przez kierownictwo jako narzędzia poprawy funkcjonowania przedsiębiorstwa (w tym źródła informacji o sytuacji wewnątrz firmy).
• skorygowanie niezgodności, zanim zostaną wykryte przez jednostki zewnętrzne.
Rysunek 10.3. Systematyka auditów jakości z punktu widzenia danej organizacji
Źródło: J Zymonik, materiały wykładowe 2007
Audit zewnętrzny - audit przeprowadzany w jednostce auditowanej przez obcą jednostkę dzieli się natomiast na:
• audit drugiej strony - jest to audit prowadzony przez jedną firmę u drugiej; dostawca audituje swoich podwykonawców. Uznawany jest jako jedna z kosztowniejszych form auditu, szczególnie gdy jednostka auditowana ma wieiu kooperantów lub gdy znacznie jest od nich oddalona. Powodami auditów drugiej strony są:
- pośrednio wymóg normy systemu zapewnienia jakości,
- możliwość uzyskania danych pozwalających na wybór i klasyfikację podwykonawców',
- pomoc przy usprawnianiu systemów jakości u podwykonawców.
- podniesienie wzajemnego zrozumienia w' zakresie wymagań jakościowych;
• audit trzeciej strony (audit niezależny) - jest to audit wykonywany przez jednostkę niezależną. Powodami dokonywania auditów trzeciej strony są:
- uzyskanie certyfikatu na system jakości,
- zwiększenie zaufania aktualnych i potencjalnych klientów do przedsiębiorstwa (wzrost konkurencyjności),
- możliwość uniknięcia lub ograniczenia liczby auditów drugiej strony (przeprowadzanych przez klientów).
- redukcja kosztów u dostawców i podwykonawców.
Do głównych zadań audytu można zaliczyć:
• weryfikację auditowanych działań zgodnie z wymaganiami systemu zarządzania i dokumentacją,
• weryfikację efektywności systemu,
• zabezpieczenie firmy i jej klientów przed stratami,
• określenie obszarów do doskonalenia,
• doskonalenie systemu w organizacji.
Głównym zatem zadaniem audytu jest bardziej zapobieganie nieprawidłowościom, niż ich wykrywanie i ujawnianie, tym zajmuje się kontrola.
Przy wstępie omawiania auditu wspomniano, iż osoba dokonująca auditu musi być kompetentna. Kompetencje audytora oraz cechy pożądane i niepożądane zawiera tabela 10.1.
Tabela 10.1. Kompetencje audytora oraz cechy pożądane i niepożądane
CECHY DOBREGO AUDYTORA | |
Niepożądane |
Pożądane |
Brak przeszkolenia |
Dyplomacja |
Niekomunikatywność |
Cierpliwość |
Sądzenie po pozorach |
Brak uprzedzeń |
Kłótliwość |
Zdrowy osąd |