kpiup0041

1.6. Technologiczność konstrukcji 25

tane w przyrządach precyzyjnych do znacznego zmniejszenia oporów tarcia mechanizmów, zwłaszcza w chwili ruszania zc spoczynku, a wskutek tego i histerezy wywołanej odkształceniami członów mechanizmu.

1.5.5.2.    Wpływ szybko/miennych przesunięć na wejściu mechanizmu na jego dokładność

Szybkozmienne przesunięcia na wejściu mechanizmu mogą powodować drgania jego członów. W celu zapobieżenia powstaniu drgań rezonansowych układu ruchomego mechanizmu, częstotliwości drgań własnych całego zespołu ruchomego Jak i poszczególnych członów lub ich zespołów powinny znacznie różnić się od częstotliwości wymuszającej. W przypadku gwałtownych chwilowych impulsów, np. skokowej zmiany przesunięcia na wejściu mechanizmu, spowodowane tym drgania powinny być skutecznie wytłumione. W tym celu wykorzystuje się tarcie w łożyskowaniach i stosuje się w układzie kinematycznym mechanizmu tłumiki drgań cierne lub wiskotyczne (składające się np. z tulei nieruchomej i umieszczonej w niej współosiowo tulei ruchomej, przy czym szczelina pomiędzy nimi jest wypełniona olejem), albo pneumatyczne, czy też oparte na zasadzie prądów wirowych. Ze względu na trudność dokładnego obliczenia częstotliwości drgań własnych układu ruchomego mechanizmu, jego członów czy też zespołów członów (trudna do ustalenia sztywność członów mechanizmu) najprostszym sposobem bywa eksperymentowanie na modelu.

1.5.5.3.    Wpływ skutków drgań na dokładność mechanizmu

Drgania członu wyjściowego mechanizmu powstające w wyniku jednej z omówionych przyczyn powodują błąd dynamiczny urządzenia. Ponadto drgania, a nie siły czynne przenoszone przez mechanizm, są często przyczyną przedwczesnego zużycia mechanizmu, m.in. kół zębatych i łożyskowań, oraz zmęczeniowego zużycia jego członów. Dlatego usunięcie drgań mechanizmu lub przynajmniej zmniejszenie ich amplitudy jest ważnym zadaniem, które powinien rozwiązać konstruktor.

1.6. Technologiczność konstrukcji

1.6.1. Wiadomości wstępne

Konstrukcja jest technologiczna wtedy, gdy przez zastosowanie metod produkcji dostosowanych do serii produkcyjnej można uzyskać przy niskich kosztach wykonania wyrobu równocześnie wystarczająco dobrą jego jakość; nie najlepszą lub bardzo dobrą jakość, bo uzyskanie takich spowodowałoby niemożliwy do przyjęcia wzrost kosztów.

Przy konstruowaniu urządzenia należy wykorzystać możliwie najwięcej z zespołów i elementów znormalizowanych, stypizowanych i wytwarzanych masowo przez wyspecjalizowanych producentów. Dzięki temu ich koszt wytwarzania może być niski, a jakość, przy doświadczeniu producenta dobra. Jest to szczególnie istotne w produkcji przyrządów precyzyjnych, gdzie korzysta się z masowo produkowanych zespołów elektronicznych, elektrycznych, pneumatycznych, hydraulicznych, optycznych, mechanicznych (np. przekładni zębatych) czy też elementów złącznych.

Inaczej należy kształtować konstrukcję w produkcji jednostkowej, maloseryjnej lub wielkoseryjnej czy masowej.