kpiup0043

1.6. Technologiczność konstrukcji 27

nych przez wyspecjalizowanych producentów, którym ze względu na wytwarzanie dużej liczby tych produktów opłaci sięje dostosować do wymagań, jakim powinno odpowiadać urządzenie;

- stosuje się materiały specjalne.

Na wybór jednego z wyszczególnionych środków decydująco wpływa wyposażenie zakładu {ewentualnie kooperanta) oraz to, czy należy się spodziewać zmian w konstrukcji podczas produkcji, W tym przypadku korzystniejsze będzie zastosowanie technologii kształtowania z blachy, bowiem w elementach wykonanych wg tej technologii wprowadzenie zmian jest łatwiejsze i tańsze niż w odlewach wtryskowych lub ciśnieniowych, gdzie każda zmiana powoduje wykonanie nowych bardzo kosztownych form.

Przy przejściu z produkcji jednostkowej lub małoseryjnej na masową z reguły wymaga się przekonstruowania urządzenia.

1.6.2.    Podział urządzenia na elementy i zespoły

W produkcji małoseryjnej, a zwłaszcza jednostkowej, składamy urządzenie z dużej liczby elementów o prostych kształtach geometrycznych przystosowanych do kształtowania bez specjalnego oprzyrządowania. Natomiast w produkcji masowej możemy znacznie zmniejszyć liczbę części składowych, zwłaszcza przez wykonywanie skomplikowanych odlewów wtryskowych z tworzyw sztucznych lub metalowych odlewów ciśnieniowych. Niekiedy taki odlew może zastąpić kilkadziesiąt elementów. Powoduje to jednak zwykle konieczność zalewania w odlewach cienkich i wiotkich elementów wykonywanych z materiałów o większej wytrzymałości (np. kołki, sprężyny z mosiądzu lub stalowe). Konieczność wkładania ich do gorącej formy zmniejsza wydajność i naraża pracownika. Tej wady nie mają zespoły wykonywane metodą wtryskiwania „outsert”. Przy jej zastosowaniu jest jednak wymagane wykonanie kosztownych form.

Na wybór sposobu rozwiązania wpływają możliwości technologiczne zakładu i rachunek ekonomiczny. Przy konstruowaniu skomplikowanych urządzeń precyzyjnych, zwłaszcza produkowanych masowo, należy dążyć do podziału urządzenia na zespoły, z których urządzenie montuje się w montażu ostatecznym. Jeśli te zespoły współdziałają mechanicznie ze sobą, umożliwia to zastosowanie pomiędzy nimi justowania i obniżenie dzięki temu wymagań dotyczących dokładności wykonania elementów zespołów, a więc wprowadzenie tańszych zabiegów technologicznych. Jeśli zakład produkuje rodzinę podobnych wyrobów, należy dążyć do ich rozdzielenia na typowe zespoły wspólne dla całej rodziny (konstrukcja modułowa), które nawet w małoseryjnej produkcji poszczególnych wyrobów mogą być produkowane masowo (na magazyn), a więc taniej. Szczególne możliwości uproszczenia konstrukcji części mechanicznej urządzenia umożliwia zastosowanie w konstrukcji centralnego sterowania elektronicznego (np. za pomocą mikrokomputera). Dzięki temu można podzielić urządzeniena wiele zespołów wykonawczych i służących do dialogu z użytkownikiem. Te ostatnie są zwykle stypizowane, a w zespołach wykonawczych stosuje się napędy (silniki i ich sterowniki) produkowane wielkoseryjnie przez wyspecjalizowanych producentów.

1.6.3.    Dobór materiału ze względu na technologię

W produkcji jednostkowej zwykle udział kosztu materiału w stosunku do kosztu robocizny jest mały. Większość elementów jest obrabiana skrawaniem, a ze względu na małą liczbę sztuk uzyskanie materiału w postaci zapewniającej optymalną (małą) ilość materiału