1.7. Technologiczność konstrukcji elementów tłoczonych z blachy 29
- utwierdzenie elementów na stałe zaleca się wykonywać za pomocą nitokołków lub nitowkrętów (a nie wkrętów), a przy użyciu szkieletów z tworzywa sztucznego — przez odkształcenie plastyczne ich występów, natomiast utwierdzenie części ruchomych na walkach — przez natłaczanie sprężynujących pierścieni osadczych;
- niedopuszczalne jest umieszczanie elementów w miejscach trudno dostępnych, np. na ściankach bocznych wewnątrz obudów.
Jeśli jest przewidziana automatyzacja montażu, konstrukcja powinna być starannie przeanalizowana z tego punktu widzenia i przekonsultowana z technologami opracowującymi technologię montażu.
Tłoczenie i wykrawanie z blachy opłaca się zwykle przy liczbie elementów nie mniejszej niż 1000 do 2000 sztuk, niekiedy 500 sztuk, ze względu na duży koszt oprzyrządowania. Można ekonomicznie wykrawać i kształtować mniejsze liczby elementów, począwszy nawet od kilkunastu sztuk, ale pod warunkiem, że warsztat rozporządza kompletem uniwersalnych narzędzi do wykrawania i gięcia, zwykle na specjalnych prasach. Wówczas jednak konstrukcja elementów powinna być dostosowana do możliwości wykonawczych tych narzędzi.
Wykrawanie z blachy mniejszej liczby elementów (rzędu setek, a nawet niekiedy kilkudziesięciu sztuk) może być opłacalne wtedy, gdy do wykonania wykrojników rozporządzamy elektroerozyjną przecinarką drutową i specjalnymi szlifierkami do szlifowania profili oraz znormalizowanymi częściami oprzyrządowania do pras. Zagadnienia technologiczności elementów wykrawanych i tłoczonych z blach omówiono szczegółowo w [3, 4, 8].
W celu zapobieżenia trudnościom związanym z obróbką cieplną stempli i matryc, a następnie — ich pękaniu podczas pracy, należy przy konstruowaniu elementów do wykrawania unikać stosowania kształtów z długimi, wąskimi występami, z nagłymi zmianami przekroju (rys. 1.8), ze zbyt wąskimi wycięciami lub występami (rys. 1.9) oraz
Rys. 1.8. Nie technologiczny kształt czyści wykrywanej {zbyt długi wąski występ)
Rys. 1.9. lilement wykrawany z wy stypami i wcięciami; wymiar/j^ 1,5 > 1,5 mm, y—grubość blachy, materiał
— blacha stalowa tłoczna.