kpiup0047

1.7. Technologiczność konstrukcji elementów tłoczonych z blachy 31

można uzyskać tylko przez zastosowanie znacznie droższej obróbki skrawaniem (wiercenie, frezowanie).

Odległość między krawędziami otworów i otworów wykrawanych od krawędzi wykroju powinna być nie mniejsza niż pokazano to na rys. 1.10. Mniejsza odległość powoduje zniekształcenie otworów lub krawędzi.

Rys. 1.10. Najmniejsze odległości    Rys. 1.11. Gięcie blach: ;l) zagięcie poprawne - najmniejsza

krawędzi otworów wykrawanych od    długość odginalnej półki i najmniejsza odległość krawędzi otworu

krawędzi wykroju; ą grubość blachy    dziurkowanego przed zagięciem od zagięcia, b) zagięcie

niewłaściwe — wadliwa ostra krawędź zagięcia, możliwa do wykonania w drugiej dodatkowej operacji

W przedmiotach giętych należy przestrzegać następujących zasad;

-    odginana półka powinna być dostatecznie długa, a otwór wydziurkowany przed gięciem powinien być w odległości nie mniejszej niż pokazano to na rys. 1.11; krótszą półkę można otrzymać przez wykonanie dłuższej i jej obcięcie (ale jest to dodatkowa czynność podwyższająca koszty);

-    krawędzie zagięć powinny być zaokrąglone (rys. 1.11 i iabł. 1.3);

-    promień gięcia elementów blaszanych oblicza się ze wzoru

r = zkg    (1.9)

gdzie: r ■ promień gięcia w mm, g — grubość blachy w mm, k — współczynnik przy kącie gięcia 90° (tabl. 1.3), z — współczynnik poprawkowy przy kącie gięcia innym niż 90^: (tabl. 1.3).

Materiały miękkie i blachy cienkie można giąć bez zaokrąglenia krawędzi wewnętrznej. W materiałach o małej wydłużalności, zwłaszcza w duralu, zbyt małe zaokrąglenie lub jego brak powoduje pękanie.

Zadzior, który powstaje przy wykrawaniu (powiększający się w miarę zużycia wykrojnika), jest poddany dużemu zgniotowi, a zatem utwardzony i ma mikropęknięcia. Dlatego powinien znajdować się po stronie wewnętrznej zagięcia. Jeśli znajdzie się po stronie zewnętrznej — może powodować pękanie materiału w miejscu zagięcia. Można temu zapobiec przez usunięcie zadzioru, jest to jednak dodatkowa operacja podwyższająca koszt wykonania.

Przy gięciu następuje odkształcenie przekroju poprzecznego. Jeśli szerokość paska giętego s < 3g, to odkształcenie przybiera postać pokazaną na rys. 1.12 (rozszerzenie paska od strony wewnętrznej a, zwężenie od zewnętrzenej b, krzywoliniowy zarys wzdłużny krawędzi giętej). Przy znacznej długości krawędzi giętej (s > 3t/) zarys wzdłużny krawędzi giętej praktycznie staje się prostoliniowy, ale w blasze o grubości ponad 1 mm krawędź wewnętrzna zagięcia wystaje ponad płaszczyznę boczną zagięcia (rys. 1,12a). Jeśli