1. Wytyczne do konstruowania przyrządów precyzyjnych 40 1.8
wstawanie jam skurczowych i dziur. Jeśli jest niemożliwe utrzymanie jednakowej grubości wo
ścianek, wówczas przejście ze ścianki grubszej w cieńszą powinno być płynne, a grubość odł
ścianek powinna powiększyć się w kierunku wlewu lub nadlewu (zasada krzepnięcia kierunkowego). liw
Łatwość i ekonomiczność obróbki skrawaniem odlewów uzyskuje się przez zmniej- mc
szenie obrabianych powierzchni (rys. 1.32a, b — dolna powierzchnia obrabiana) i ich wy
liczby lub przez takie ukształtowanie obrabianych powierzchni, aby można było je wo
obrobić w jednym zabiegu, zamiast w kilku. Najmniejszą grubość ścianek odlewów 1.3
z różnych materiałów odlewanych w piasku podano w tabl. 1.7. mc
Tolerancje odlewów i naddatki na obróbkę ustalają normy: dla żeliwa — PN-75/H- 1.2
-83200 i PN-72/H-83104, dla żeliwa ciągliwego —■ PN-76/H-83205, a dla metali Po
nieżelaznych — PN-74/H-83207. ne
pr:
1.8.2. Odlewy wytwarzane metodą wytapianych modeli wc
(tzw. precyzyjne) [1,4] 1.8.2.1. Wiadomości wstępne
a. Formowanie modelu woskowego. Model odlewu oraz spajany z nim wlew odlewa się z masy woskowej (albo termoplastycznego tworzywa sztucznego). W produkcji małoseryj-nej (do około 5000 sztuk) wykonuje się niewydrążony, metalowy model pierwotny 4 odlewu 1 (rys. 1.27), np. stalowy lub mosiężny. Zaformowuje się go w skrzynce w płaszczyźnie podziału x-x (rys. 1.27b), w gipsie lub szybkowiążącym cemencie 3, i zalewa się górną skrzynkę formierską niskotopliwym metalem 5. Następnie odwraca się formę, wybija się gips 3 ze skrzynki, zalewa się skrzynkę niskotopliwym metalem i wkłada rdzeń wykonany z masy rdzeniowej. Tak powstałą formę (rys. 1.27c) zalewa się roztopionym woskiem przez wlew 8.
Rys. 1.27. Odlewanie wydrążonego odlewu metodą wytapianego modelu: a) rysunek odlewu, b) pierwszy etap odlewania, c) drugi etap odlewania; 1 — odlew, 2 otwory trudne do odlania, 3 gips, 4 — metalowy model pierwotny, 5 — metal niskotopliwy. 6 — metal niskotopliwy, 7 rdzeń, 8 — wlew
V!
S'
Przy takim postępowaniu model pierwotny musi być tak ukształtowany, aby przy s
jednej płaszczyźnie podziału formy dał się z niej wyjąć, a więc nie może mieć bocznych z
nadlewów czy otworów uniemożliwiających jego wyjęcie. Dlatego też otwory 2 (rys. 1.27) c
wykonuje się skrawaniem w gotowym odlewie. Jedynie przy odlewaniu ze stopów trudno z
obrabialnych (np. żaroodpornych) otwory te można wykonać obróbką skrawaniem na v