kpiup0070

1. Wytyczne do konstruowania przyrządów precyzyjnych 54

h — wysokość części w kierunku prasowania, d — średnica; części płaskie h/g ^ 3, gdzie g — grubość części prostopadle do kierunku prasowania) prasuje się jednostronnie stemplem górnym 1, a stempel dolny 3 spełnia rolę wypychacza. Elementy o większej wysokości, w celu zapobieżenia zbyt dużej porowatości (spadek nacisku wywołany tarciem o matrycę 2 i tarciem wewnętrznym proszku) prasuje się dwustronnie stemplem górnym 1 i dolnym 3. Wówczas wypraska ma największą porowatość w środku jej długości. Dlatego np. prasowane wzdłużnie elementy walcowe nie mogą być wyższe niż h_max < 3 d.

1. Wytyczne do konstruowania przyrządów precyzyjnych 54

Rys. 1.51. Schemat formy do prasowania wyprasek o dużych różnicach wysokości: 1 wypraska po wyprasowaniu, 2 — stempel górny, 3 — matryca,

4 — zasypany proszek, 5, 6,7,8 — stemple dolne

Rys. 1.50. Schemat formy do prasowania proszków spiekanych: l — stempel górny, 2 — matryca,

3    — stempel dolny (ewentualnie wypychacz),

4    — słupek, 5 — podstawa formy, 6 — zasypany proszek

Przy wykonywaniu elementów o różnej grubości w kierunku prasowania konstrukcja formy bardzo komplikuje się, bowiem stosunek objętości proszku zasypanego do formy do objętości wypraski (współczynnik sprasowania) wynosi przeciętnie 2 do 3. Z tego względu w celu wykonania wypraski 1 o różnej grubości (rys. 1.51) należy dolny stempel podzielić na kilka mniejszych stempli (5, 6, 7, 8), które przesuwając się pokonują różne drogi, dzięki czemu otrzymuje się wypraskę w przybliżeniu o jednakowej porowatości. Z powyższych względów elementy spiekane powinny być płaskie i o mało zmiennej grubości w kierunku prasowania.

Dokładność elementów prasowanych i jednorazowo spiekanych jest mała (rzędu klasy dokładności od IT11 do IT10). W celu otrzymania elementów o większej dokładności, po pierwszym spiekaniu doprasowuje się je i przez to uzyskuje się dokładność rzędu klasy od IT7 do IT6, a więc taką jak w wyniku dokładnej obróbki skrawaniem. Przy dwukrotnym zabiegu prasowania i spiekania można uzyskać elementy w klasie dokładności od IT10 do IT9 i podwyższyć ją do klasy od IT6 do IT5 przez zastosowanie doprasowywania. Podane dokładności dotyczą wymiarów prostopadłych do kierunku prasowania, uzyskiwanych w formie (rys. 1.50, matryca 2) oraz wszystkich wymiarów uzyskiwanych w jednym ze stempli (rys. 1.50, stempel 1 lub 3). Natomiast wymiary w kierunku prasowania, sprzęgające powierzchnie tworzone przez stempel górny 1 i dolny 3, są mało dokładne (tolerancje rzędu 0,1 -h 0,3 mm). A zatem elementy spiekane z proszków, którym stawia się wymagania dotyczące dużej dokładności można wykonywać na gotowo, bez dalszej