kpiup0060

1. Wytyczne do konstruowania przyrządów precyzyjnych 44

odlewów o skomplikowanych kształtach wewnętrznych, przy zastosowaniu rdzeni piaskowych, ale jest to niewskazane, bo powoduje to zwiększenie pracochłonności, a przy tym pogorszenie jakości powierzchni i zmniejszenie wytrzymałości;

- najmniejsze pochylenie odlewów — zgodnie z kierunkiem ich wyjmowania z formy

—    wynosi 1 ° (pożądane 3°), wnęk — 2 — 5 , otworów odtworzonych przez rdzenie ruchome

—    1° (pożądane 2°), w wyjątkowych przypadkach — minimalne 30'. Tolerancje tych odlewów z metali nieżelaznych i naddatki na obróbkę są ujęte w PN-74/H-83207 (klasa IV).

1.8.4. Odlewy ciśnieniowe [4,8]

1.8.4.1. Wiadomości wstępne

Odlewanie odbywa się w dzielonych formach metalowych, pod ciśnieniem. Ze względu na dużą dokładność (tolerancje wymiarowe odlewów — PN-71/H-87960) i gładkość odlewów, zwłaszcza ze stopów cynku, aluminium i magnezu, a także ołowiu i cyny, można wykonywać niekiedy nawet skomplikowane elementy bez potrzeby stosowania (zupełnie lub prawie zupełnie) obróbki skrawaniem (dla metali nieżelaznych wg PN-85/H-01564 zaleca się naddatki obróbkowe 0,3 0,5 mm). Przez zalewanie elementów z materiałów bardziej wytrzymałych również unika się konieczności obróbki odlewów, ewentualnie wmontowywania tych części. Wymiary odlewu powinny być w miarę możności jak najmniejsze, dzięki czemu forma będzie mniejsza, a więc i lżejsza. Na maksymalne wymiary i masę wpływa typ posiadanej maszyny odlewniczej. Koszt formy jest duży, ale jednym odlewem można zastąpić w konstrukcji kilkanaście, a nawet więcej części obrabianych skrawaniem. Dzięki temu można wydatnie obniżyć koszt robocizny obróbki skrawaniem i montażu. Zatem na opłacalność zastosowania odlewu ciśnieniowego wpływa przede wszystkim wielkość serii produkcyjnej. Orientacyjnie opłaca się stosowanie odlewów ciśnieniowych przy seriach ponad 10000 -r- 20000 sztuk, niekiedy nawet przy 1000 sztuk. W ocenie opłacalności należy brać pod uwagę trwałość form odlewniczych, która dla odlewów ze stopów cynku wynosi 100000 h-500000 sztuk, dla aluminium 10000 h-60000 sztuk, a więc jest duża, natomiast dla stopów miedzi 5000 h-20000 sztuk, a więc jest znacznie mniejsza.

I.8.4.2. Kształtowanie odlewów ciśnieniowych

Należy unikać miejscowych zgrubień ścianek i skupień materiału oraz grubych ścianek, ponieważ powodują one powstawanie por, pęknięć i jam skurczowych (rys. 1.32a i 1.33b, tabl. 1.8). Cienkie ścianki odlewów ciśnieniowych mają z powodu szybkiego chłodzenia podczas odlewania strukturę drobnoziarnistą i lepsze własności wytrzymałościowe niż ścianki odlewów piaskowych i grube ścianki odlewów ciśnieniowych. Dlatego w celu zwiększenia wytrzymałości ścianek i uniknięcia wad odlewniczych należy je żebrować, a nie pogrubiać (rys. 1.32a,b). Żebra powinny być zbieżne, a ich naroża wewnętrzne i zewnętrzne zaokrąglone (rys. 1.32b). Pochylenie odlewnicze ścienek żeber powinno

ynosić co najmniej a₀ = 2°, promienie i

ki cieńsze niż podano w tabl. 1.8 lub nadmierne pole powierzchni ścianek powoduje

skłonność do występowania niedolewów. Naroża odlewów powinny być zaokrąglone (rys.

1.33c). Wartość promienia wewnętrznego zaokrąglenia naroża powinna wynosić

fl \    12

r_w = I — +■ 1 Ig, przy ściankach o rożnej grubości (rys. 1.34) r_w = — {g + g^ do -j{g + g_t),