LuhmannS20

572 HiwSrtmi ui

tu jednak imstcii suj .naturalnej* gwarancji te Indywidualna dyspozycje do konfliktu mngą być regulowane przez strukturę systemu społeczeństwa. Semantyk s praw prze orientowana anstsls ■ ner iryna wolno! t Tym samym rudymc nt y systemu immu-nnlngirsatgn silniej oderwały ssę od struktury wyabstrahowały, rozchwiały a ich stosowanie zostało powierzone krótkotrwałej, natychmiastowej stymulacji - tak jakby cisi o społeczeństwa musiało być przy wytszym ucywilizowaniu przygotowane na wię.

wnętrznych więzi er

drugą formę selekcji znaczących konfliktów, ponic-{bardziej niezależny od oficjalnych struktur, jeśli ją w pewnym zakresie religijne ruchy hcilcm-^^połowy XVIII aa znaleźć je mat-[jako coś uznanego i normalnego iy służącym do nazwania tego zjawiska f Pojęcie ruchu niewiele nam jednak mówi pod arzglę.

■pogda. które pomogą nam w zro-

(i za pomocą pojęć, które pasowałyby na Jiiterrnji h warunków życia w makromolckułach) systemów można stwierdzić związek między trze-wewnętrznych*¹. (2) specyfikację przyczynków (3) wytwarzaniem określonych skutków po-a następnie samowzmacniające się kumulacje oznacza to. te społeczeństwo, sta-stopniu wytwarza i reaguje na skutki, które

struktury oczekiwań, lecz powstają swobodnie i [_

te produkcja ta klasyfikowana będzie jako de-ponieważ tylko w ten sposób będzie mogła być włą-żndtsry. Ale to nic wyjaśnia ani powstania, ani funkcji lnic-

fMasta. »o ptuwUii io

JOV.

wystarczyć jedynie skrótowe wyjaśnienie. .Poluzowanie ws-społccanych nie może oczywiście oznaczać, że ludzie od społocswych warunków swego żyda. Prawdopodobnie idi sposób żyda uniezależnia się od wewnętrznie zobowią-typizacji. Więzi, w które ludzie się wdają, mogą być w raniej-I to ich pochodzenie odciska się w pamięci. Ouuctsoooiaco względnie przypadko-

wyro zdarzeniom (wcześnie) raczę) urodzeniu, dziś własnemu wyborowi) nadaje trwałość | pozostaje przesłanką własnego zachowania.

Pojedynczy’ człowiek ma większy udział w twym społecznym formowaniu, jest w nie bardziej świadomie zaangażowany, ale tym samym również staje się w większym stopniu zdolny do wycofania i mniej godny zaufania. Statusy przypisane zastępowane są przez osiągane: właściwości umożliwiające osiągnięcia zastępowane są przez osiągnięcia zakładające właściwości. Otwiera to szanse silniejsze) specyfikacji Indywidualnego wkładu, a więc również szanse wyższe) złożoności systemu społeczeństwa. W tym sensie Parsons przedstawiał nowoczesność jako rekordację .paltem wtabłes*. Odpowiada to oficjalnie pisanej przez socjologię wizji historii Maturalne więzi nie mogą być jednak zerwane całkowicie i zerwane tylko przez wybrane, specyficzne konieczności. Więzi te wymagają czegoś innego, co zastępując je oddziaływać będzie globalnie. Rolę tę spełnia kumulacja skutków. Dochodzi do nieoczekiwanych agregacji, które wywołują własne efekty ponad określonymi progami, dochodzi do zmian nastrojów, zmian w obszarze, który nazywano mentałnośdami zbiorowymi, ewentualnie także do ruchów społecznych, które zdolne są do kooptowania działań.

jedną z najbardziej zwrafająryęh uwagę cech tych kumulacji skutków iest ich nagle pojawianie się i szybkie ustawanie pod hasłami, które w danej chwth są przekonujące. Te fluktuacje zdają się nie obniżać orientacyjnej wartości wyobrażeń, które w danym momencie są .na czasie". Widocznie .społeczeństwo tymczasowe"*¹ potrzebuje już tylko tymczasowej pewności. Z drugiej strony jednostki żyją dłużej niż trwa to. co je przekonuje. Opowiadają się za czymś (albo przeciw czemuś) - tylko po la by po jakimś czasie stwierdzić, że konsens w danej sprawie się kruszy jałowieje i nikogo już nie pobudza do aktywności. Nadal identyfikują ssę więc z czymś, co przestaje mieć znaczę nie. Właśnie ów bardzo indywidualny i widocznie indywidualny charakter takich «a-angażowali, jak również brak podpory dk trwałych struktur systemu społeczeństwa zaostrza ten problem, wyklucza znalezienie jedynych w swoim rodzaju, wysoce osobi-stych rozwiązań umożliwiających płynięcie w nurtach czasu i zmianę kierunków Na można zaradzić temu przeznaczeniu poprzez refleksję, fest ■ strukturalnie jak wyobcowanie.

pozbawianie złudzeń. Ale być może jest asm jeszcze trudniejsze do: waż nie można go wpisać we własne rycie w postaci reseneymentu.

To wytwarzanie efektu poprzez niezamierzoną kumulację skutków należy doi po kojących, trudnych do:

■twa. Kiedyś ujmowano je przy pomocy formuły chytrośd chytrości nie mógł nikogo przekonać. Przypinanie łatki irracjoeułpośei jest widocznie wyrazem zakłopotania, zwykłym n Seksem przyzwyczajenia do ugn by za racjonalne uważać główne struktury nowoczesnego społeczeństwa. Nie inaczej rzecz się przedstawia w przypadku pojęcia społeczeństwa masowego Perspektywiczne wydaje ssę mflo-rolsst nawiązanie do idei. za pomocą których samo społeczeństwo obserwuje I opisuje w codziennych kontekstach takie zjawiska, o ile osiągają pewną wyrażność i auturefc-rencję. Samoobserwacja społeczeństwa rozróżnia tego rodzaju zjawiska za pomocą pojęć takich jak .ruch", czy .proces" i odróżnia je tym samym od innych