Mi�o�� i poznanie

dziej uwalnia się od służby wspólnocie¹³. Miłość Boga, któr w miarę wzrastania nie wybuchałaby gwałtownie w miłości bliźnie go i nie stawałaby się w niej owocna i czynna, nie byłaby wcale według orzeczenia chrześcjańskiej świadomości, miłością do B o g a - który przecież sam ze swej istoty jest kochający i przez to od nosi się do stworzeń w sposób pełny miłości - lecz miłością do bożka Właśnie dlatego też może, nawet musi zachowywanie każdeg< twierdzenia o rzeczach Boskich we wspólnocie miłości, tzn. K o ściele, oraz jednocząca, a nie rozdzielająca, moc tego twierdze nia, musi wręcz być kryterium prawdziwości i obiektywnego ugrun towania właśnie tego twierdzenia także co do rzeczy. Nie jest t< wcale jakaś może w istocie wszelkiej prawdy ugruntowana lul w ogóle tę istotę stanowiąca tzw. „powszechność” - która nawę byłaby w dowolnej mierze całkiem do pogodzenia z brakien ogólnego poszanowania - lecz jest to ufundowanie poznania prawd; na wcześniejszej miłości, co prowadzi do ujęcia, że heretyk ju: jako heretyk, nie dopiero na gruncie szczególnej treści jego tezy musi błądzić: jako heretyk tzn. jako istota, która do swojegc przekonania i twierdzenia doszła nie po moście miłości bliźniego i na niej ugruntowanej zbawczej wspólnoty Kościoła, lecz na jakiej; samotnej drodze i bez przejścia przez miłość bliźniego, współwarun kującą też religijne poznanie i prawdziwą wiarę. Nasza obecm nowoczesna świadomość w najmniejszym stopniu nie umożliwia -według mojego doświadczenia - zrozumienia właśnie tego zdania Nie dostrzega się, że priorytet Kościoła jako Kościoła przed jedno-stką [w dziedzinie] poznania zawiera się w zarodku już w samyrr takim istotowym ufundowaniu miłości i poznania. Został on późnię na wiele sposobów dogmatycznie sformułowany: w stwierdzeniach że ustalenia ekumenicznych soborów mają być ważne jako wypływające z samego „Ducha Świętego”; w zasadzie, [żeby] we wszystkich religijnych sprawach przede wszystkim słuchać Kościoła (ecclesiam seąui). Wyraża się praktycznie w chrześcijańskiej gotowości do sacrficio dellintelletto wobec oporu „autorytetu” Kościoła. Wszystkie te dogmaty są więc tylko jednym z następstw tegc wielkiego twierdzenia dla sensu i konstrukcji religijnej struktur) społecznej.

¹³ Por. następny [w tomie 6. Gesammelte Werke, Schriften zur Sozio logie unc Weltcmschauungslehre, Bem 1963, s. 99] artykuł pt. Ueber oestliches und west liche: Christ en tum.