Latin0005

9

Do koniugacji I należą czasowniki, których temat czasu teraźniejszego kończy się na -a, a bezokolicznik na -are, np.: narro, narrare — opowiadać, laboro, laborare — pracować.

Do koniugacji II należą czasowniki, których temat czasu teraźniejszego kończy się na -e, a bezokolicznik na -ere, np. video, videre — widzieć, studeo, studere — studiować.

Do koniugacji HE (spółgłoskowej) należą czasowniki, których temat kończy się na spółgłoskę, a infinitivus na -ere, np.:

scribo, scribere, scripsi, scriptum — pisać disco, discere, didid — uczyć się

W infinitiwie między tematem czasownika a końcówką bezokolicznika -re występuje spójka -e-.

Do koniugacji IV należą czasowniki, których temat kończy się na -i, a infinitivus na -ire, np.:

sentio, sentlre, sensi, sensum — czuć sdo, scfre, scivi, scitum — wiedzieć

SUPINUM

Czwarta forma podstawowa czasownika nosi nazwę supinum. Występuje po czasownikach oznaczających ruch i wyraża cel tego ruchu, np.: propero laboratum spieszę, aby pracować.

NOTA BENE!

Warto zapamiętać, że temat supini czasownika spotykamy w wielu rzeczownikach łacińskich zakończonych na:

-tor lector czytelnik, auditor słuchacz',

-io visio patrzenie, lectio czytanie, auditio słuchanie',

-orium lectorium czytelnia, auditorium sala wykładowa;

-um dictum powiedzenie, factum czyn, scriptum pismo",

-us intellectus zrozumienie, pojęcie', cultus pielęgnowanie, sposób życia, cześć.

Temat supini czasownika tworzy się od tematu praesentis przez dodanie przyrostka -t: narra-t-um, vid-t-um -> vis-um (t pod wpływem dysymilacji przęsło w s).