niewrbalne nowe0010 tif

1/f\ lll£-ó?j/ d

doświadczenia mogą sprawić, że niektórzy ludzie unikają w przyszłości Tcontaktu dotykowego w każdej syJuacjLW wielu badaniach próbowano "ustalić profil osobowości osób lubiących dotyk oraz unikających go (Andersen, Andersen i Lustig, 1987; Dcethardt i Hines, 1984). Okazuje

, wręcz pożądane. Jednym z możliwych uzasadnień mecHęcTmeżczyzn są i ''póśtawylibmófóbiczne i strach przed etykietką homoseksualisty. I rzeczywiście, w jednej z prac badawczych"(Rocse, 01son, Borenstein, Martin i Shores, 1992) wykazano, że mężczyźni zgłaszający największą niechęć wobec dotykania osób tej samej pici uzyskiwali jednocześnie najwyższe

częstszy w przypadku par, które dopiero nawiązują relacje uczuciowe lub próbują przywrócić utraconą bliskość (Guerrero i Andersen, 1991). U par połączonych dłużej trwającymi więziami emocjonalnymi ilość zachowań dotykowych potrzebna do nawiązania bliskich relacji z reguły przeradza się w jakość. Ponadto w związkach małżeńskich partnerzy częściej odwzajemniają dotyk niż w parach dopiero budujących więź emocjonalną (Guerrero i Andersen, 1994).

P’ Dla niektórych osób kontakt fizyczny wynikający z zatłoczenia (na przykład w autobusie) jest źródłem silnego dyskomfortu, szczególnie kontakt z osobą płci przeciwnej u kobiet oraz osobą tej samej pici u mężczyzn. Uzasadnienia tych emocji Tff liczneTWeHorc dzieci wychowywane" są w atmosferze podkreślania niestosowności dotykania różnych obiektów ożywionych i nieożywionych. Zabrania im się dotykać własnego ciała, a w późniejszym wieku ostrzega przed dotykaniem ciała osoby, z którą się spotykają („chodzą”). Rodzice zwracają szczególną uwagę na to, by ich dzieci nie były świadkami ich intymnych zachowań dotykowych, niektórzy wręcz manifestują tę normę poprzez korzystanie z osobnych łóżek. Dotyk jest opatrywany określeniami typu „nieładnie” czy „źle” oraz karany stosownie do okoliczności. Częstszy kontakt jizyczny między ojcem a synem jest uznawany za „niemęski". Takie

się, że osoby unikające dotyku charakteryzują się wyższym poziomem JękuT napięcia w codziennym życiu, mniejszą satysfakcją z własnego wyglądu i większą podejrzliwością wobec innych; są ponadto bardziej zamknięci w sobie i częściej _ zdarzą_.iiii_się _byĆ-Auiojytarfly®LJub_ sztywnymi'w poglądach.

W społeczeństwie amerykańskim mężczyzna rzadziej dotyka innych niż kobieta. Mężczyźni są szczególnie niechętni wobec dotykania innych mężczyzn, z wyjątkiem sztywno określonych i społecznie aprobowanych norm zachowań (na przykład w sporcie — zarówno w odniesieniu do zawodników, jak i kibiców).! Zarówno zebrane opinie, jak i obserwacje wskazują, że dotykanie osoby Tej samej pici jest wśród mężczyzn oceniane z niechęcią, a wśród kobiet całkiem dopuszczalne, a niekiedy

ROLA DOTYKU W KOMUNIKACJI MIĘDZYLUDZKIEJ 369