P1050180

Kolejną determinację każdego argumentu można rozpatrywać i wyrażać zarówno w prostej kolejności, tj. „wstępując” od wcześniejszego stanu kierować się ku późniejszemu, jak i w odwrotnej kolejności — „zagłębiając się” od późniejszego stanu w kierunku wcześniejszych. Dla argumentów i wypowiedzi kompleksu przyjęto właśnie ten ostatni, „zagłębiający się” sposób wyrażenia — od najpóźniejszego stanu x₀ do coraz wcześniejszych X-„, co pozwala nadawać kompleksowi dowolnie dużą głębokość (w sensie Yngve’a /2/²), właśnie nadmierną głębokością tłumaczy się „złe” (z punktu widzenia odbioru) właściwości kompleksu (3) i oczywista konieczność transformacji, poprawiających go przez zmniejszenie głębokości. Właśnie „ulepszonym” sposobem wyrażenia determinacji różnią się od kompleksu wyjściowego teksty (2) i (4). Rzeczywiście, sama kolejność determinacji w nich i w kompleksie wyjściowym jest najwidoczniej ta sama; por. (2') i (4') z (3).

To jest czarny (c__t) skórzany (c_₂) fotel (c_₃) [= S„]. Na nim (c₀) siedzi (a__t) gruby (a_₂) mężczyzna (a_₃) [= SJ.

7Vn[ mężczyzna (a₀) studiuje (g₀) miejscową (g_,) prasę (g_₂) [ = SJ.    (20

To jest fotel (c_₃) [ = ćy]. Fotel (c_₂) skórzany [ = S_jA], przy czym (c_i) barwy czarnej [ = £,].

Oto mężczyzna (a_₃) [ = SJ, mężczyzna (a_₂) gruby [ = S_g].

Ten gruby mężczyzna (a_,) siedzi (c₀) w ... fotelu (c_₃) [ = S_s ...]

To są gazety (g_[ = 5_P], gazety (g_,) wydawane w danym mieście [ = S_wyd\.

Tę właśnie miejscową prasę (g₀) studiuje (a₀) mężczyzna siedzący w fotelu [ = S_fl].

(40

Inaczej jest natomiast w sposobie wyrażenia tej determinacji: „zagłębiająca się” kolejność zostaje zachowana tylko w granicach każdego poszczególnego subkom-pleksu (jeśli składa się on więcej niż z jednej wypowiedzi), np. dla wypowiedzi wchodzących w skład subkompleksów S_a, S„ S_sl z umiarkowanie podzielonego tekstu (20, podczas gdy między subkompleksami kolejność determinacji argumentów może być również „wstępująca”, por.

c_| (z S_a) -> c₀ (z S_t), a_ i (Sj) —y a₀ (z S_sl)

w tekście (20 lub

_c_₃ jg g g|g -»• c_, (sj m c₀ w, a_₃ j® 1 Bi (S_t) -> a* i| ^ n₀ (S„) w maksymalnie podzielonym tekście (4').

1.3. Wyrażenie determinacji środkami języka relacyjnego Przytoczone wyżej przykłady tekstów pochodnych od kompleksu wyjściowego pozwalają przypuszczać, że rozwijanie kompleksu w tekst, tj. w serię subkompleksów. dokonuje się przy użyciu pewnej jednej i tej samej operacji, wielokrotnie stosowanej względem swego obiektu: bądź kompleksu wyjściowego, bądź też któregokolwiek z otrzymywanych subkompleksów. Do juwnego opisu tej operacji konicc/ne jest,

" W ten sposób oznaczamy pozycje bibliograficzne umieszczono na koricu artykułu.