Przegląd filozoficzno literacki8

Reprczentac j e-dwugłowce

tatora w zgodzie z projektem. Przykładowymi reprezentacjami opisowymi są przekonania. Jeśli więc moje przekonanie, że parasol jest w szafie w przedpokoju, ma pomóc mojemu aparatowi służącemu podejmowaniu decyzji i planowaniu działań (czyli „interpretatorowi” przekonania) tak, że w rezultacie realizuje on swoją funkcję urzeczywistniania moich pragnień, na przykład mojego pragnienia uniknięcia deszczu, to warunkiem jest obecność parasola w mojej szafie. Jeśli zaś to przekonanie ma mi pomóc w przeprowadzeniu właściwego wnioskowania dotyczącego np. tego, czy Zuzanna rzeczywiście oddała mi parasol, tak, że wnioskowanie nie jest prawdziwe przez przypadek, lecz w zgodzie z dobrze zaprojektowanym moim systemem poznawczym, warunkiem jest wciąż obecność parasola w szafie w przedpokoju.

Prawdopodobnie typowe zdania oznajmujące mają funkcję opisową. Ich funkcją jest wytworzenie przekonań odbiorcy, a konkretniej wytworzenie u odbiorcy prawdziwych przekonań. Tylko wtedy, gdy pewna część tego, co powiedziano odbiorcom, jest prawdziwa i jest uznawana przez nich za prawdziwe przekonania, czują się oni zachęceni do stosowania pewnych reguł interpretacji zdań języka polskiego (języka publicznego) również wobec przekonań. Nikt nie mógłby uczyć się rozumieć języka, gdyby zbyt duża część zdań zasłyszanych w jego języku była fałszywa. Właśnie dlatego, że funkcją zdań oznajmujących jest wytwarzanie praw-dziwych przekonań u odbiorców, deklaratywny wzorzec składniowy jest opisowy. Ogólnie rzecz biorąc, zdania tego typu oddziałują na swoich interpretatorów w sposób właściwy jedynie pod tymi warunkami, które są ich warunkami prawdziwości.

Wcześniej zaznaczyłam, że nie skoncentruję się na wyjaśnieniu* jak określa się warunki spełniania reprezentacji. Ważne jest jednak, by zrozumieć choć tyle. W przeprowadzonej przeze mnie analizie warunek spełniania reprezentacji jest determinowany w zależności od pełnionej funkcji. Treść reprezentacji jest więc abstraktem z większego stanu rzeczy, w skład którego wchodzą zawierający je nastrój lub nastawienie sądzenio-we. Mówiąc najprościej, nie istnieje treść bez trybu lub nastawienia, treść jest bowiem aspektem nastawienia. Jak wkrótce się przekonamy, wypływa z tego oczywisty wniosek, że jest możliwe, by jedna reprezentacja miała jednocześnie dwie różne treści, by odnosiła się do każdego z dwóch różnych trybów czy nastawień, które wcielają się w nią jednocześnie.

4. Reprezentacje-dwuglowce

Rozważmy najpierw bardzo prymitywny przykład reprezentacji: wezwanie przez kurę potomstwa w celu żerowania. Funkcją właściwą takiego