Scan208

208 M. Habib planują poddanie grupy kontrolnej innemu treningowi, aby porównania były bardziej konkluzywne.

PODSUMOWANIE

W ten sposób, dzięki różnym pracom, które można uznać za pionierskie, nęurobiologia poznawcza przetarła drogę, której głównym celem jest empiryczna weryfikacja skuteczności stosowanych metod terapii dysleksji. Powstało nowe podejście, łączące rehabilitację zaburzeń ze zmianami funkcjonalnej organizacji tych systemów, które warunkują poprawę. Przyszłość takiego podejścia nie budzi żadnych wątpliwości. Pewne jest, że ten typ badań będzie się rozwijał w przyszłych latach, nie tylko ze względu na znaczenie kliniczne i terapeutyczne, ale również ze względu na to, że dostarcza wyjaśnień na temat mechanizmów i możliwości przetestowania hipotez teoretycznych. Aby wytłumaczyć dysleksję, nie wystarczy już tylko badanie jednego symptomu, z „konstelacji” przedstawionej na Rycinie 1, podobnie jak nie wystarcza tylko wykazać, że zaburzenie umiejętności czytania jest ściśle związane z zaburzeniem fonologicznym. Przeciwnie, trzeba poszukiwać innych wytłumaczeń, odwołujących się do modeli wieloczynnikowych, aby objąć całe spektrum zagadnień dotyczących dysleksji.

Podczas pilotażowego badania, nasz zespół zaproponował grupie osób z dysleksją trening fonologiczny, wykorzystujący codzienne ćwiczenia rozpoznawania dźwięków i manipulacji nimi oraz trening artykulacyjny (ćwiczenianawzórpracAlexandraiwspółpracowników(1991)). Trening polegał na łączeniu wzrokowo przedstawionego schematu anatomicznej pozycji artykulacyjnej z artykułowanym przez siebie dźwiękiem (stosowano feed-back oparty na samo-dotykaniu). Połączenie obu metod dało znacznie lepszy rezultat niż sam trening fonologiczny, co jest zbieżne z hipotezą móżdżkową, zaproponowaną przez Nicolsona. Niemniej, nie można tutaj zignorować powiązania wzrokowo-słuchowego, ponieważ ćwiczenia dopasowywania dźwięku do pozycji artykulacyjnej mogą dać taki sam efekt jak ćwiczenia współzależności audio-fonacyjnej Kujali. Obecnie, w celu oceny skuteczności zastosowanych metod, przeprowadzane jest badanie z wykorzystaniem funkcjonalnego rezonansu magnetycznego oraz badanie potencjałów wywołanych, co zapewne dostarczy wyników do dalszych rozważań teoretycznych.

Zaburzenia nabywania zdolności językowych 209

PODZIĘKOWANIA

Wydanie niniejszej pracy było możliwe dzięki subwencji Narodowego Programu

Szpitalnego Badań Klinicznych, przyznanej Zakładowi Opieki Społecznej - Szpitale

Marsylii oraz wsparciu Stowarzyszenia Resodys. Kompletna wersja niniejszej pracy w

języku francuskim i angielskim, zawierająca kolorowe ilustracje, jest dostępna pod

adresem http//:www.resodys.phpnet.org.

BIBLIOGRAFIA

Alexander, A.W., Anderson, H.G., Heilman, P.C. (1991). Phonological awareness train-ing and remediation of analytic decoding defkits in a group of severe dyslexics. An-nals of Dyslexia, 41, 193-206.

Albaret, J.M. (1999). Troubles de l’acquisition de la coordination: perspectives actuelles des dyspraxies de developpement. Evolutions Psychomotrices, 11,123-129.

Amitay, S., Ben-Yehudah, G., Banai, K., Ahissar, M. (2002). Disabled readers suffer from visual and auditory impairments but not from a specific magnocellular deficit. Brain, 125, 2272-2285.

Bailey, P.J., Snowling, M.J. (2002). Auditory processing and the development of lan-guage and literacy. British Medical Bulletin, 63,135-146.

Ilelin, P., McAdams, S., Thivard, L., Smith, B., Savel, S., Zilbovicius, M., Samson, S., Samson, Y. (2002). The neuroanatomical substrate of sound duration discrimination. Neuropsychologia, 40, 1956-1964.

Bishop, D.V.M., Bishop, S.J., Bright, P. (1999a). Different origin of auditory and phonological processing problems in children with language impairment: Evidence from a twin study. Journal of Speech Language and Hearing Research, 42, 155-168.

Bishop, D.V.M., Carlyon, R.P., Deeks, J.M., Bishop, S.J. (1999b). Auditory temporal processing impairment: Neither necessary nor sufficient for causing language impairment in children. Journal of Speech Language and Hearing Research, 42, 1295-1310.

Catts, H.W., Fey. M.E., Tomblin, J.B., Zhang, X. (2002). A longitudinal investigation of reading outcomes in children with language impairments. Journal of Speech Language and Hearing Research, 45,1142-1157.

Daffaure, V., De Martino, S., Chauvin, C., Cay-Maubuisson, M., Camps, R., Giraud, K., Rey, V., Habib, M. (2001). Dyslexie de developpement et trouble temporel: de la per-ception auditive r la perception du temps conventionnel. Review ofNeuropsychology, n, H5-116.

Dale, P.S., Simonoff, E„ Bishop, D.V.M., Eley, T.C., 01iver, B., Price, T.S., Purcell, S., Stevenson, J., Plomin, R. (1998). Genetic influence on language delay in two-year old children. Naturę Neuroscience, 1, 324-328.

Doyon, J., Song, A.W., Kami, A., Lalonde, F., Adams, M.M., Ungerleider, L.G. (2001). Experience-dependent changes in cerebellar contributions to motor se-ąuence leaming. Proceedings of the National Academy ofSciences of the USA, 99, 1017-1022.