przewodnik po UE4

14. Finansowanie Unii

Budżet Unii Europejskiej jest bardzo niewielki w porównaniu z budżetami poszczególnych państw członkowskich. Nie przekracza 2,5 proc. sumy budżetów narodowych. W roku 1997, zgodnie z postanowieniem Komisji Europejskiej, każdy obywatel UE miał zapłacić średnio 220 ECU na Unię i około 50 razy więcej na rzecz własnego kraju. Mimo niewspół-miemości w stosunku do budżetów krajowych, budżet UE jest źródłem cyklicznych sporów między państwami członkowskimi, oraz między nimi, Komisją i Parlamentem.

Dochody

Źródła

Źródła dochodów Wspólnoty Europejskiej zmieniały się w ciągu lat. Europejska Wspólnota Węgla i Stali, która ma własny budżet operacyjny (265 milionów ecu w 1997 roku), była zawsze finansowana przez podatek nałożony na przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją węgla i stali. Ogólny budżet Wspólnoty był początkowo finansowany przez system narodowych składek, opartych głównie na produkcie krajowym brutto (PKB) państw członkowskich. W roku 1970 zdecydowano stopniowo zastąpić owe składki przez tzw. „własne źródła” Wspólnoty. Zawierają one dochody, które chociaż zbierane są przeważnie w państwach członkowskich, należą prawnie do Wspólnoty. Obecnie składają się one z czterech oddzielnych elementów.

1.    Opłaty celne, podatki nakładane na produkty importowane spoza Wspólnoty.

2.    Podatki nałożone na towary rolne, którymi objęty jest import różnych produktów żywnościowych, mających wpływ na wzrost cen we Wspólnocie, oraz podatki nałożone na produkty, które cechuje nadmierna podaż.

3.    Część podatku VAT. Do tej pory ten element miał największe znaczenie. Początkowo udział w podatku VAT wynosił maksymalnie 1 proc. ostatecznej ceny sprzedaży wspólnej bazy towarów i usług (konieczne stało się zróżnicowanie zarówno stawek, jak i zasięgu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich). Górna granica stawki zo-

107