SCX 3200 140511261603

Regulację ciśnienia uzyskujemy we wszystkich rodzajach miechów przez obciążanie górnej pokrywy — najczęściej stosuje się do tego celu cegły owinięte w papier.

W organach współczesnych wyposażonych w wiatrownie tonowe w wielu przypadkach nie buduje się miechów jako urządzeń osobnych. Rolę ich spełniają tzw. regulatory wbudowane bezpośrednio do komory wiatrowej. Komora wiatrowa zajmuje wtedy powierzchnię równą powierzchni całej wiatrowni. Dno komory wiatrowej skonstruowane jest identycznie, jak pokrywa miecha pływakowego — dla utrzymania ciśnienia dno podtrzymywane jest sprężynami. Wielkość ciśnienia reguluje się przy pomocy wprowadzenia odpowiedniej ilości sprężyn. Miechy stojące osobno, magazynujące powietrze przeznaczone dla wiatrowni stają się w takim układzie niepotrzebne. Dla wyrównania ewentualnych skoków ciśnienia stosuje się tylko niewielkie miechy regulacyjne.

3. Traktura rejestrowa

Traktura rejestrowa służy do otwierania i zamykania głosów (rejestrów). Do tego celu używane są urządzenia działające na zasadzie mechanicznej, pneumatycznej, elektropneumatycznej i elektrycznej.

Ze względu na wielość używanych systemów niemożliwe jest w ramach niniejszej pracy opisanie wszystkich wariantów trak-tury rejestrowej w kombinacji ze wszystkimi rodzajami wiatrowni.

Do traktury rejestrowej należą również wolne i stałe kombinacje oraz crescendo rejestrowe. Urządzenia te nie będą opisywane w ramach niniejszej książki. Stosowane przy ich konstrukcji rozwiązania techniczne są bardzo różnorodne, zwłaszcza jeśli chodzi o systemy pneumatyczne i elektropneumatyczne. Najnowsze konstrukcje wykorzystują zdobycze techniki komputerowej .

W obecnych czasach zauważyć daje się wyraźny podział organów pod względem rodzaju stosowanej traktury rejestrowej — na organy z czysto mechaniczną trakturą oraz na organy z trak-turą wykorzystującą najnowsze wynalazki w dziedzinie elektryki i elektroniki. Wyraźnie obserwuje się natomiast w organmistrzo-stwie światowym zanik systemów pneumatycznych i elektro-pneumatycznych w trakturze rejestrowej.

Mechaniczna traktura rejestrowa charakteryzuje się wieloma zaletami — jest trwała i niezawodna, pracuje absolutnie cicho, czego nie można powiedzieć o innych systemach. Przy mechanicznej trakturze rejestrowej możliwe jest, wbrew rozpowszechnionym mylnym opiniom, stosowanie wolnych kombinacji. Wolne kombinacje można stosować w takim przypadku w dwojaki sposób, w postaci czysto mechanicznej lub jako urządzenia elektryczne sterowane w sposób elektroniczny, współpracujące z trak-turą mechaniczną. Urządzenia ostatniego typu nie są na razie stosowane w Polsce.

Tradycyjna mechaniczna traktura rejestrowa stwarza pełne możliwości przy wykonywaniu koncertowego repertuaru, jest też niezwykle trwała i w razie wystąpienia usterek (niezmiernie rzadko) łatwo do reperacji. Nowoczesne rozwiązania, oparte na elektronice, umożliwiające zarejestrowanie i wywołanie w dowolnej kolejności kilkuset kombinacji rejestrów zapewniają, w porównaniu z rejestraturą czysto mechaniczną, niewątpliwie większy komfort przy grze. Widoczne jest to zwłaszcza w fazie przygotowania rejestracji — kombinacje elektroniczne umożliwiają szybkie przygotowanie i zanotowanie zestawów głosów bez konieczności uciążliwego pisania, ułatwiają też w sposób znaczny wprowadzanie poprawek. Zalety te ujawniają się zwłaszcza w przypadkach, kiedy konieczne jest przygotowanie skomplikowanej rejestracji w krótkim czasie — sytuacje takie występują często w salach koncertowych. Wadami kombinacji opartych na elektronice są — ich wysoka cena oraz niemożność reperacji środkami doraźnymi w przypadku awarii. W związku ze znacznymi kosztami tego typu urządzeń należy przy planowaniu organów rozważyć dobrze, czy istnieje rzeczywista potrzeba ich budowy. Czasem może okazać się, że lepiej jest obrócić fundusze na dodatkowe głosy, w wielu przypadkach bardziej pożyteczne.

Ocena systemów wiatrowni i traktury

Spośród różnych typów wiatrowni za zdecydowanie najlepszą uważana jest wiatrownia tonowa z zasuwami. Wiatrownie tego

73