SDC11752

TkANSFORMAOA W TOKU

stywała międzynarodowy mechanizm kredytowy aby przenosić ciężar nieustabilizowanych gospodarek Europy Wschodniej na silniejsze barki najpierw przekładała go na plecy zachodnich zwycięzców, później zaś na jeszcze potężniejsze plecy Stanów Zjednoczonych³. Załamanie nastąpiło w Ameryce w toku zwykłego cyklu koniunkturalnego, ale w czasie, gdy nadeszło, finansowa sieć stworzona przez Genewę i anglosaską bankowość zdążyła już opleść światową gospodarkę i wywrócić ją do góry dnem.

Sytuacja okazała się jednak jeszcze poważniejsza. W dekadzie lat dwudziestych - zgodnie z ustaleniami Genewy - kwestie społecznej organizacji musiały zostać całkowicie podporządkowane potrzebom odbudowania waluty Pierwszą potrzebą była defiacja. Instytucje krajowy musiały Się do niej dostosować najlepiej, jak mogły Na razie konieczne było odłożenie na bok nawet odbudowy wolnych rynków wewnętrznych i liberalnego państwa. Posługując się słowami Złotej Delegacji*, defiacja „nie zdołała wpłynąć na niektóre klasy dóbr i usług, a tym samym nie zdołała wprowadzić nowej, stabilnej równowagi**. Władze państwowe musiały interweniować, aby obniżyć ceny artykułów monopolowych oraz uzgodnione tabele płac i czynsze. Ideałem dcflacjonisty stała się „wolna gospodarka podporządkowana silnemu państwu**; jednak o ile część tego określenia dotycząca państwa była zgodna z prawdą i oznaczała nadzwyczajne uprawnienia oraz zawieszanie swobód obywatelskich, o tyle „wolna gospodarka" w praktyce sprowadzała się do odgórnie kontrolowanych cen i plac (jakkolwiek kontrola ta miała na celu przywrócenie wolności wymiany i wolnych rynków wewnętrznych). Dominacja walut oznaczała poświęcenie wolnych rynków i wolnych rządów - dwóch filarów liberalnego kapitalizmu. Genewa oznaczała tym samym zmianę celów, a nie metod: podczas gdy potępiane przez Genewę rządy, które prowadziły politykę inflacyjną, podporządkowały stabilność waluty stabilności dochodów* i zatrudnienia, rekomendowane przez nią rządy o nastawieniu deflacyjnym wykorzystywały nie mniej środków interwencyjnych, aby podporządkować stabilność dochodów i zatrudnienia stabilności waluty. W 1932 roku w Raporcie Złotej Delegacji Ligi

⁵ Por K. Półanyr, Eter Mahaniimm dft Wtitwłrtsthaftsbise, „Der ósterrełchłsche Volks-wfcrt*. 1933 (suplement).

Była u> specjalna komórka Komisji Finansów Ligi Narodów, zajmująca się światową sytuacją monetarną, ze szczególnym uwzględnieniem systemu waluty złote] - przyp. thim.

pf-MOKRACIA ! (.IOSW)IMRKA rynkowa

w

koszono. żc wraz * powrotem chwlcjnoid «al„, „i_A

__ _______WfĘfĘM_—_r—— — Miuiuwmę. Kapott

t***Zjfi ^n,P*^pak. że W toku tych próżnych wysiłków drfiacyfnych V °_ić spsuUy odbudowane, natomiast wolne rządy w%utłv

r?”*' "L-p procesie. Sprzeciwiając się w teorii zarówno .mer Hf#’ . rf»n^g ^ ~ - |    --■'*

*n*i‘

Jak > infl.nl zwolennicy lihcr^,_m"    m_lc,.

Ml wyboru m.ędzy nimi dwom. _f §|§|§ “ ^podamz,*,

Ćad M IBHBHS Uk. poTlf*' ,^< >valuf Rencie samoregulującej «* gospodarki/JJff «>ogiką _tkwi.J ^„.to kryz^obCąialo finanse n_ievu>^ ^ **&&£$ S*W«*f»i gospodarcze/ i skumulować    „*,    *

„.spodarek kra,a»ych do takiego stopni, >7 / ^y P^cgaS Rwanie pozostałości międzynan^ ‘ f* ^nfeuchmnne swlL‘5*

i i-    -——•--- - —5!*—i —wnymmy intern

k*^dżlC _doprowadził do decydującego osłabienia sil demokraty

iOldZm» __»K>Kv Mt,nrgwiwnvm    ------ • -

z!•'*" ^""^{iCy ,,bc}™«»"u ^PodareX^'^,,U K UpJ

J^FWny Jnccrw

Uaitizfn. ~~r-    .    °    .-----«* ucmokratycz-

H które mogłyby w przeciwnym spadku „pobiec faszystowski Łroflc- Wielka Brytan.. . Stany Zjednoczone - panĆie. a n,_c ■I waluty - porzuciły złoto w ostatniej chwili i bolały _unik " _t

_ttgo niebezpieczeństwa.

Socjalizm jest w gruncie rzeczy właściwą dla cywilizacji przemysłowej tendencją do wykraczania pora samoregulujący si* ’_ck pizez świadome podporządkowywanie go demokratycznemu _SD7 .Tzeństwu. Jest to rozwiązanie w sposób naturalny przyjmować przez robotników przemysłowych, którzy nie widzą powoduj by o Z dukcji nie regulowano bezpośrednio i by rynki były czymś wi_ęcej_n?_ż użytecznym, chof podporządkowany, elementem wolnego _SIW czeństwa. Z punktu widzen.a społeczeństwa jako <*łośdTociaćm _jest jedynie kontynuac,, przedsięwzięcia zmierzającego do ukĆl" społeczeństwa związkiem istot ludzkich, jaki w Euronir

■ H«Bn MgaB

mu ekonomicznego jest odwrotnie: socjaJizm to mdx,ir«\_n T ^ przeszłości, jako że odrzuca prób* ucLykn* ~^ 91 °* gólną motywacją działalności produkcyjnej i nie uznałeś nostek do rozporządzania podstawowymi narzut,. ^PraW® ^|ed' Właśnie dlatego reformowanie gospodarki kan i ,f^{dzłami produ}kcji-i socjalistyczne jest trudne. nać^^ć^”"'* H ^ mgerowaó w system własności. Już sama możteoK£    ««

277