Ikanmokmai |A w lOKl)
prawie ws/ęd/le ofiarował się służbie „kwestH narodowe)”. Bez tego dodatkowego zaduma trudno byłoby mu przetrwać.
Jednak ruch faszystowski potraktował ten problem jedynie jako szczebel w drodze do władzy* Zdarzało się, że las/yścl sięgali po rc* torykę l/olac|onistyr/ną i pacyfistyczną. W Wielkiej Brytanii i w Amc-ryce zjednoczyli się ze /wolennikamł polityki ustępstw. W Austrii Hcimwchra współdziałała z katolickimi pacyfistami, a katolicki faszyzm by I ł zasady antynacjomdistyczny. Huey Long nie potrzebował konfliktu granicznego z Mlsslssippl czy Ifcksasem. by w Baton Rougc zapoczątkować swój ruch faszystowski. Podobne ruchy w Holandii i Norwegii postępowały do tego stopnia „nlenacjonałlstycznie", że można by posądzać je o zdradę racji stanu - Quisllng może był dobrym faszystą, ale z pewnością trudno uznać go za patriotę.
W swojej walce o władzę polityczną faszyzm albo wykorzystuje, albo lekceważy lokalne problemy. Dzieje się tak dlatego, że jego cele wykraczają poza ramy polityczne i gospodarcze: mają charakter spoin /nv. Faszyzm czyni z politycznej rciigii narzędzie procesu zwyrodnienia. W pierwsze] fazie, kiedy słę rodzi, eliminuje ze swego arsenału bardzo niewiele emocji i elementów, ale w momencie, gdy zatryumfuje. zawęża pole - pozwala przetrwać jedynie wybranym, naprawdę ważnym dla siebie hasłom i postulatom. Musimy tu też rozróżniać pseudonictolerancję, wykorzystywaną na drodze do zdobycia władzy, i prawdziwą nietolerancję, która ujawnia się po jej uzyskaniu. Jedynie pamiętając o tej przemianie będziemy mieli szansę zrozumieć subtelny. ale mający rozstrzygające znaczenie dystans, jaki dzieli fałszywy nacjonalizm niektórych ruchów faszystowskich w czasie trwania rewolucji i wyraźnie imperialistyczny antynacjonallzm, który ruchy te wyznawały już po przeprowadzonej przez siebie rewolucji2.
Konserwatyści zwykle byli skuteczni w samodzielnym przeprowadzaniu kontrrewolucji na własnym terenie, ale rzadko potrafili rozwiązywać narodowe i międzynarodowe problemy swoich krajów. Brflning utrzymywał w 1940 roku, że załatwił sprawę niemieckich reparacji i rozbrojenia, jeszcze zanim „klika otaczająca Mindenbuiga" postanowiła pozbawić go stanowiska i przekazać władzę nazistom, bo nie chciano, aby to jemu przypadły zaszczyty3. Nic ma więk-
' for H. Raiuchmng. The Vtmf ofDatntctkm, 1940.
' for H Heymann. Piati fen hmumfiit /W. 194). gdrlc |eM zacytowany lbt BrOnJnut z 8 stycznia 1940 raku.
HlSTOKIA SZYKUJ# S(e |X)
l*U9CW
7-MIan
w jakim stop^ pt«ó«uw\oi\» ,^int
ib^teW** kwestia równego statusu Niemiec ab tpm,llu
tUV, problemu TO/.bto\en\». jsk zakładał Mi\%
< f‘^0 iecV"' Ctc> równic V*0tł'ą *'Mr“w? 'Wyro
l.i SjiiSS *"*BP niemiecka dyniom-
u«|
mytwą dcmiUury, ro,_
■ M \»'«l niemiecka %feTO(!-
Swa/l.towsktch mas, wtenyęh d&tf nnL,
MMM Jk| «ydar*cft °*mccznle pokarał, i* Niemcy nte*j|L
' jyW »“* tyn1 H ogólnie wyrałm staje sl, MfmUw Wn’ nU^wórY sterował len wolny kraj na dmK /brodrt. 7,«<WWl
atW-01"’* u l»b ' wc WoWMh {aM7,m W' w Manie do\tt a., n* fJier,lC/'e.C '/,’ie dlatego. te potrafll ufcy* jako tradka nacisku nie-^ ^ foblcmy narodowe, natomiast we Francji j Wielkiej P l zdecydowanie osłabiony pne, swftj tintypuriotyzm mrilł ,’ „trwielklch l W naturalny sposób taleta** Ś
innych duch uległo*! wobec obcego 9
■ H przypadek - tak |ui mólv)||
r»t dscudziestych HM byl z MyQBpfiM
tet1dcnc|umi. Ib przykład symbiozy kW$ Jh ."^'wyjny*, zależnych źródłach, które wzajemnie się H|K icnic zasadniczo podobnych, lecz w r7.cczywlstoj' i’pr#wla,y W* -owtązane. nle tyy »sobą
W istocie rolę faszyzmu determinował teL
-Steniu rynkowego. czynnllt «ytuac),
W Jatach 1917-1923 rządy od czasu do czasu mili i z stów pomocy w przywracaniu porządku I prawa Nie ^ " Uzy' potrzebna do wprowadzenia .systemu ryi^Slt
rozwijał się.
potrze
rozwijał &ię| W latach
w T5tSćTi924-l929, kiedy przywrócenie systemu wydawało się pewne, faszyzm zgasi jako siła polityczna *°
Po 1929 roku gospodarka rynkowa znajdowała się wogólnym ^ zysie. w ciągu kilku lat faszyzm stal się światową potęgą
W pierwszym okresie, w latach 1917-1923, powstało niewiele wię-cej niż sama nazwa ruchu. W pewnej liczbie krajów europejskich - u-j "inlandia, Estonia. Łotwa, Polska. Rumunia, Bułgaria, Grecja doszło do rewolucji socjalistycznych lub agrarnych, podczas ych - pośród nich znajdowały się Włochy, Niemcy i Austria
gdy W InnyC.. ».MrwTTH.j Mluwuy, Niemcy i Austrii
‘ *— klasa robotnicza zdobyła wpływy polityczne. Osta
. przemysł
Iowa
287