SDC12207

I2t» • : vVv'ę;a w.iomu i rozwoju

5.1. >.2. Regulacja przez czynniki środowiskowe

czynników środowiskowych, podobnie jak w przypadku czynników endogen-nych. ^{1 2}vrćvuk można czynniki wpływające na wzrost i rozwoj rośliny w drodze tr<>-orać na takie, których jedyni) funkcją jest oddziaływanie regulacyjne. Dostęp. wod> jest jednym z najważniejszych czynników środowiskowych odgrywających rolę zarówno czynnika troficznego, jak i regulacyjną (patrz rozdz. 2.1). Również atio pełni podwójną funkcję: jest czynnikiem troficznym, warunkując przebieg fotosyntezy. zapewniając roślinie dostarczanie energii i wielu metabolitów (patrz rozdz 23). Z drugiej strony warunki świetlne kontrolują intensywność i kierunek wzrostu oraz. wiele procesów metabolicznych, a także różnicowania komórek i tka-nek - niezależnie od fotosyntezy. Cechy, które różnią rośliny rozwijające się _na -w.ctie od roślin rosnących w ciemności, nazywamy fotomorfozami. Całość proce->. a wzrostu i rozwoju roślin indukowanych przez światło niezależnie od fotosyntezy nazywamy fotomorfogenezą

Warunki świetlne, podobnie jak temperatura środow iska, w którym żyje roślina.

. T.icnują się w cyklu dobowym i rocznym. Natomiast pole grawitacyjne i magnetyczne oddziałuje w sposób ciągły. Inne czynniki środowiskowe mogą wpływać na wzrost : rozwój roślin okazjonalnie. Należą tutaj inne czynniki abiotyczne, jak okresowy r-r_a² i ab nadmiar wody (susza lub powódź), a przede w szystkim czynniki biotyczne: obecnosc pasożytów, infekcje bakteiyjne. wirusowe i grzybowe, roślinożercy. obec-^ mnvch roślin, a także zanieczy szczenia przemysłowe i inne. Ponadto efekt okręconego czynnika środowiskowego może być różny zależnie od organu oraz odmieńcy a ro/nych fazach rozwojowych. Stąd w cyklu rozwojowym mogą pojawiać się iroy szczególnej wrażliwości na ten czynnik (lub jego brak) - okresy krytyczne.

5.1.3.2.1. Morfogenctyczne oddziaływanie światła

f otomorfogtneza jest to całość procesów rozwojowych, fizjologicznych i mc-: ■ • ■ ;-rznych. które są indukowane przez światło niczaJeżmc od fotosyntezy.

_____ —'I I

^tycznie, podobnie ;ak omowione rccenton, h    —

_KVp«‘>0 ^lc    * "'dykcji odpowiedzi r^r^r,°^W(pa,rz «Wh. 3U_P)

** ^d'^U«^u4ć «*>“ ^Clenia    4._rta ^

.₄₁>r|ncgo czynnego morfogenctycznk* <•, ,4, -^u dobowym fW-L ! ^nd fflłł barwniku. Różni:, się Z^buT-T⁰'^' WalkamilJ ^ cutr/rozdz. 2.3) zarówno budową i f_unkcj b"^{,kow u}«csiniczacv_cb w >ą są zdolne absorbować, a także Uczeniem ^9&CZną’ J^ak długością

SA folomorfogenciycznic jes,    ^W SSSft^'

‘*^rofi"'^{innyCh b8rWników} “Cze_SI„i_czącyc_h^ę^^^ ^mniejsza <xl za^£

tettptory promieniowania długofalowego - fi_twh

^acśnięjc^knlym i najlepiej poznanym recenrnrT⁰^'

, właściwie r,nizina ki k ^ ^'^a,la “ynnego morfie-(yjjwnikow stwierdzono w komórkach wsrarir' i ^^tochromów. Obecnn&t » wtoMH '■ regulacji wzrostu, kiełkowania '.ns^ a*¹"' ^Rlo<*romv    ^K

óncOe roślin etiolowanych. wyrosłych _w ■.    !°ⁿ' dcetiolacji - _?;_ci * ■ . ^n,c/

gil i wielu innych procesów rozwojowych ^,Cmno^^Cl ^fonionych). _a także'⁸ ^ °

Rioclirom jest dimeryczm, chromoprotema u- •

^.,-dnostki o masie 121-1’oi-rv,    . **. Morej idcntvryn.» «.o:_

1

:r _ dobrrwego okresu świetlnego jest różna w różnych szerokościach geograficz-r .c- zn icr.M -:i a cyklu rocznym. Światło słoneczne osiągając powierzchnię Ziemi zrr .c■ ii ponadto swój skład widmowy zależnie od pory roku i dnia. Zależy to głównie . . .. /V. Jroptycznej światła w atmosferze ziemskiej, w której składniki gazowe

•    \ O CO t absorbują przede wszystkim promieniowanie nadfioletowe i w znacz-

•    . m z/^iu niebieskie, natomiast pyty pochłaniają promieniowanie krótkofalowe. To² ./ s . zmroku światło słoneczne jest znaczne bogatsze w czerwone składniki

2

   . ' c mz ■² r .ebicskie Na skład widmowy światła docierającego do powierzchni liści v.- w - xz sąsiedztwo innych rośłin; okrywa liści (baldachim lub okap roślinny)

•j\zuś. -o ro ..;. najniższego piętra głównie światło dalekiej czerwieni.

A'ry ,v. _;._:-{o n²>gło wywrzeć efekt morfogenctyczny, musi zostać zaabsorbowane •/'./: r r»_ę Wr>, i rad wy stępują receptory promieniowania czynnego morfo-