siek20

•pii nie nastręcza specjalnych trudności. Niemniej, niektóre osoby mogą mieć z tym pewne kłopoty, którym przeciwdziałać można specjalnymi ćwiczeniami pomocniczymi.

Najczęściej występującą trudnością jest ta, że człowiek nie wie, jaka jest różnica między napiętym a rozluźnionym organizmem, między napiętymi, a odprężonymi mięśniami. Żeby tej różnicy się nauczyć, wystarczy Stosować proste ćwiczenie, mianowicie zaciskać ręce w pięści i rozprostowywać, naprężać mięśnie np. nóg czy ramion i rozluźniać. Zginać mocno ręce w łokciach i rozprostowywać.

Niektóre osoby nie użyskują dobrych wyników w treningu a.u-togennym, ponieważ nieświadomie są do treningu nastawione krytycznie, sceptycznie, nieufnie. Ma to miejsce zwłaszczau ludzi o skłonnościach do reakcji nerwicowych. Ludzie o skłonnościach do reakcji neurotycznych pozostają, zdaniem Schultza, w opozycji do swojego organizmu i opozycja ta wyzwala również nieświadomy opór przy ćwiczeniach.

Opór przejawia się w ten sposób, że. osoba ćwicząca nie czuje • mimo systematycznego-powtarzania ćwiczeń, wrażeń ciężkości czy ciepła, lub odczuwa wrażenia inne, np. zamiast wrażenia ciężkości wrażenie zimna.

Niekiedy osoby.takie ujawniają w czasie treningu reakcje wewnętrznej paniki, wyrażającej się w lęku. niepokoju; niespokojnym biciu serca, drżeniu ciała, póćeniu się.-.nudnościach, rozproszeniu uwagi. (Schuliz. 1960. s. 164-167)

Treningowi airtogennemu przeszkadza także pragnienie wywołania za pomocą woli określonych zmian organizmu, np. wrażenia ciężkości czy ciepła. Człowiek w czasie treningu powinien być Er.ERNY. Ma koncentrować się tylko na wrażeniach i sugestiach. Trzeba eliminować w czasie treningu wszelkie pragnienia uzyskania odprężenia.

i Kłopoty w treningu-autogennym mogą również sprawiać anomalie w napięciu spoczynkowym mięśni. Może ono być takduże, że uniemożliwia osiąganie wyraźnych stanów odprężeni-a.'Pomóc tu mogą specjalne mięśniowe ćwiczenia rozluźniające.

Rozluźnieniu mięśni, może pomóc, według Schultza, stosowanie hydroterapii, zwłaszcza kąpiele w ciepłej wodzie, które działa--ją odprężająco. Ćwiczącemu może nie udawać się wywoływanie •u siebie wrażeń ciężkości na^kutek zaburzeń wazomotorycznych^: jego organizmu. Przeszkody te mogą występować jako silne bole j głowy W czasie treningu.

Prży ćwiczeniach treningu autogennego występują niekiedy .trudności w uzyskiwaniu Wrażeń chłodnego czoła. W ogóle wrażenie „chłodnego czoła" jest dość trudno spowodować. Są osoby, u których-można je wywołać tylko w pozycji leżącej. Tym,

którzy mają szczególne trudności radzi Schultz działać w początkowych ćwiczeniach jakimiś fizycznymi bodźcami na czoło, które wspomagałyby występowanie wrażeń chłodu: przetrzeć czoło wodą kolońską, dotknąć czymś mokrym, wystawić na działanie jakiegoś lekkiego strumienia chłodnego powietrza. Osoby skłonne do migreny odczuwają zazwyczaj w początkowych okresach ćwiczeń bóle głowy!

Schultz przestrzega przed nadmiernym stosowaniem ćwiczeń mających na celu ochładzanie organizmu. U osób przeżywających nieświadome opory, ćwiczenia te mogą prowadzić do skutków wręcz przeciwnych, wywołując wrażenie napięcia i gorąca. (Schultz: 1960, s. 185-186)

Często zdarza się. że osoby, które ćwiczą wieczorem, w łóżku przed zaśnięciem nie mogą potem zasnąć. Można temu przeciwdziałać w ten sposób, że z chwilą, kiedy zaczynamy doznawać stanu odprężenia podobnego do stanu „zapadania się", jaki poprzedza sen, nie pozwalamy się mu ogarniać, rozbudzamy się na nowo. Nie dopuszczamy, aby trening wywoływał nawet krótkotrwałe ;,przyśnięcie"

Ćwiczeń treningu autogennego nie można uprawiać, kiedy ćwiczący ma gorączkę. Przeciwwskazane są dla osób. które są nadmiernie pobudliwe emocjonalnie, mają skłonność do reakcji nerwicowych, mają zmniejszone poczucie realizmu, uciekają od realnej rzeczywistości, używają narkotyków lub innych środków pobudzających emocje i pracę wyobraźni.

U ludzi o nastawieniu autycznym trening może pogłębiać to nastawienie.

Ćwiczenia autogenne mogą także źle wpływać na ludzi o skłonnościach hipochondrycznych i o nastawieniu egocentrycznym! Sprzyjają bowiem koncentrowaniu uwagi na samym sobie. na funkcjach swego ciała, skłaniają z racji swojej specyfiki do „wsłuchiwania się w siebie". Mogą zatem nastawienia egocentryczne pogłębiać. (Schultz, 1960. s. 185-189, 137J.

Jakie zmiany psychiczne można zyskać stosując trening auto-genny?

Metodę treningu autogennego można z pożytkiem wykorzystać do formowania wielu cech własnej osobowości. Nadaje się-do tego szczególnie powtarzanie w czasie głębokiego odprężenia formuł autosugestii. Można więc sobie sugerować, że jest się pewnym siebie, stanowczym, nastawionym życzliwie do ludzi, nastawionym optymistycznie do własnej przyszłości. Można pobudzać w ten sposób własną odwagę, pracowitość, wytrwałość, odporność psychiczną.

Schultz pisze, że w.czasie powtarzania w stanie głębokiego

39