Skan00

172 Zakazana archeologia - ukryła historia człowieka, i

zatem pogląd Rankego. który napisał w 1922 roku: „Mają one typowo lud budowę".

Kolejną skamieniałością przypisywaną Homo erectus jest fragment 1 potylicznej z Vćnessztii)tis, stanowiska środkowoplejstoceńskiego na Węgrzech,!! Morfologia tego znaleziska jest jeszcze bardziej intrygująca niż szczęki z ** ' ¹delbergu. David Pilbeam napisał w 1972Yoku: „Kość potyliczna z V6rtei nie przypomina kości potylicznej Homo erectus, czy nawet archaicznego Homo } sapiens, lecz najwcześniejszego Homo sapiens sapiens. Takie formy d są w innych miejscach na co najwyżej 100 000 lat*. Pilbeam uważał ii z zisko z Vćrtcsszólłós ma w przybliżeniu tyle samo lat co szczęka z Heid czyli 250 000-400 000. Jeżeli kość potyliczna z Yćrtesszóllós rzeczywiście p pominą kość potyliczną człowieka, potwierdza autentyczność datowanych po- j dobnie ludzkich szczątków szkieletowych, jakie odkryto w Anglii - w Ip i Galley Hffl (por. rtndz. 7).

Wracając jeszcze do problemu szczęki z Heidelbergu, należy zwrócić u na fakt, że okoliczności jej odkrycia były mówiąc skromnie, mnięj niz dc*ko- i nałe. Jeżeli na tym samym wyrobisku piasku robotnik znalazłby szczękę c * wieka, znalezisko to podlegałoby bezlitosnej krytyce i wydatowano by je na nieodległy okres. Naukowcy nie byli przecież obecni w chwili, gdy w Mauer dokonywano odkrycia. Ponieważ jednak szczęka z Heidelbergu mieści się, choć | niedoskonale, w granicach ewolucyjnych oczekiwań, po traktowano ją ul|

Szczątki „człowieka jawajskiego” odkryte przez von Koenigswalda.

W 1929 roku znaleziono kolejnego domniemanego przodka ludzkiego gatun- ”1 ku, tym razem w Chinach. Ostatecznie naukowcy mieli połączyć .człowieka zjawy*, „człowieka z Heidelbergu" i „człowieka z Pekinu" jako przykłady Homo | erectus - bezpośredniego przodka Homo sapiens. Jednak początkowo wspólne cechy oraz ewolucyjny status indonezyjskich, chińskich i niemieckich skamieniałości nie były oczywiste i palcoantropolodzy uważali, iż szczególni® | konieczne jest wyjaśnienie statusu „człowieka jawajskiego".

W 1930 roku Custav Heinrich Ralph von Koentgswald z Geo logi cal Su of the Netherlands East Indles został wysłany na Jawę. W swej książce I eting Prehistorie Man von Kocnigswald napisał: „Mimo odkrycia -człowk pekińskiego- nadal konieczne było odnalezienie dalszych szczątków pitekan*_j tropa, które byłyby wystarczająco kompletne, aby udowodnić ludzki ch tej spornej istoty".

Vton Kocnigswald przybył na Jawę w styczniu 1931 roku. W sierpniu tegD samego roku jeden z jego współpracowników znalazł skamieniałości homiW-da w Ngandong nad rzeką Solo Vbn Kocnigswald sklasyfikował te znaleziska jako jawajską odmianę neandertalczyków, powstałą później niż pitekantrop.^

Stopniowo historia o przodkach ludzkiego gatunku na Jawie’ zdawała wyjaśniać. Tym niemniej należało przeprowadzić dalsze badania. W 1934 r '

von Kocnigswald udał się do Sangiran, leżącego również nad rzeką Solo nn zachód od Tri nil. Zabrał ze sobą kilku Jawajczyków. w tym specjalnie przeszkolonego do zbierania skamieniałości Almę, który w czasie prac wykopaliskowych służył mu także jako kucharz i pracz.

Ybn Kocnigswald napisał: „W kampong zapanowała wielka radość z powodu naszego przybycia. Ludzie zgromadzili wszystkie szczęki i zęby, jakie mogli tylko utrzymać w rękach, i zaproponowali nam ich sprzedaż. Nawet kobiety i dziewczęta, na ogół takie skromne, brały w tym udział". Kiedy weźmiemy pod uwagę, że większość odkryć przypisanych von Kocnigswald owi dokonali w rzeczywistości jawąjscy wieśniacy bądź wynajęci specjalnie do zbierania skamieniałości Jawajczycy, którym płacono za każdy dostarczony fragment, wywołuje to pewien niepokój.

Bad koniec 1935 roku. w trakcie światowego kryzysu ekonomicznego, von Kocnigswald dostał wypowiedzenie z Geological Survey na Jawie. Nie zniechęcony tym faktem, nadal zatrudniał w Sangiran Atmę i innych Jawąjczy-Itów. Finansował ich pracę dzięki dotacjom żony i swoich współpracowników na Jawie.

W tym okresie odkryto skamieniałą, prawą połowę górnej szczęki dorosłego pitekantropa. Badąjąc wiele raportów von Kocnigswalda, nie udało nam się znaleźć dokładnego opisu okoliczności odkrycia tego okazu. W 1975 roku brytyjski badacz K. E Oakley oraz jego współpracownicy stwierdzili, że skamieniałość tę odkryli w 1936 roku Jawajczycy zatrudnieni przez von Koenig-swalda. Mieli ją znaleźć na powierzchni odsłoniętych osadów nadjeziomych, na wschód od Kalijoso, w centralnej części Jawy. Skoro więc szczękę odkryto na powierzchni ziemi, Jej dokładny wiek jest niepewny.

Antropolodzy mogą wyjaśniać, iż znaleziony fragment szczęki posiada cechy Homo erectus, jak obecnie nazywa się Pithccanthmpus erectus. ł dlatego musiał zostać osadzony w ziemi przynajmniej kilkaset tysięcy lat temu, mimo odkry cia go na powierzchni. Czy można jednak wykluczyć istnienie rzadkiego gatunku hominida, o podobnych cechach fizycznych co Homo erectus, w geologicznie niedawnych czasach bądź nawet współcześnie? Jeżeli uznamy, że jest lo możhwe, nie będziemy mogli automatycznie datować danej kości, opierając

jedynie na jej cechach fizycznych. W rozdziale 11. przedstawiamy dowody wskazujące na to, iż istota taka jak Homo erectus żyła całkiem niedawno i może lenieć nawet obecnie.

W trakcie tego trudnego roku 1936, kiedy odkryto omawianą powyżej szczękę. bezrobotny von Koenigswald przyjął nadzwyczajnego gościa - Pierre'a “iilharda de Chardina, którego sam zaprosił, aby zbadał Jego jawajskie od kry-^c*^a- Teilhard dc Chardln. światowej sławy archeolog i duchowny jezuicki, pra-^Covval w Pekinie (obecnie Beijing). gdzie uczestniczył w wykopaliskach „człowieka pekińskiego" na stanowisku w Czukutien (obecnie Zhoukoudian)

Pbdczas swojej wizyty nu Jawie Teilliard de Cłiardin poradził von Koenig-•waldowi, by skontaktował się z Johnem C. Merriamem. prezesem Camegie