socjo

Rozdział 3

Klasyczne teorie i studia empiryczne w mikrosocjologii

Analizę klasyki mikrosocjologii zacznijmy od wzmiankowania o pracy, którą do klasyki tej dyscypliny wprawdzie trudno zaliczyć, która jednak stanowi pewnego rodzaju podsumowanie poprzedzających ją badań nad zjawiskiem facylitacji społecznej. Chodzi tu o studium Johna F. Dashiella Experimental Studies ofthe Influence of Social Situańons on the Behavior ofIndividual Humań Adults (1935).

3.1. Początki szkoły human relations

Początki szkoły human relations są związane z badaniami Eltona Mayo, C. E. Turnera, Thomasa Whiteheada, Fritza J. Roethlisbergera i Williama J. Dicksona (por. Mayo, 1933; Turner C. E., 1933; Whitehead, 1938; Roethlisberger, Dickson, 1939). Na wstępie trzeba kilka słów poświęcić samemu pojęciu „klasyka mikrosocjologii”. Obawiam się bowiem, że ktoś mógłby mi zarzucić, iż klasyczne badania z dziedziny socjologii przemysłu i organizacji zaliczam do klasyki mikrosocjologii. Oczywiście prawdą jest, że badania Mayo i jego współpracowników, które chcę tutaj omówić, to socjologiczne badania nad organizacjami przemysłowymi, ale prawdą jest i to, że obok znakomitych analiz funkcjonowania organizacji przemysłowej powstały także dzięki nim niezwykle wnikliwe i jak na owe czasy oryginalne analizy sposobu funkcjonowania i struktury małej grupy społecznej. Dlatego też zaliczam je do klasyki mikrosocjologii. Zastrzeżenie to odnosić się będzie także do innych przedstawianych w tym rozdziale badań.

3.1.1. Wstępne rezultaty eksperymentów. Badania w zakładach Hawthorne należących do Western Electric Company w Chicago rozpoczęto w 1927 roku. Były one przeprowadzone przez trzech profesorów z Harvard University Graduate School of Business Administration: Eltona Mayo, Thomasa Northa Whiteheada oraz Fritza J. Roethlisberga, z którymi współpracowali członkowie komórki badawczej Zakładów Hawthorne: William J. Dickson, Harold A. Wright, M. L. Putnam oraz G. A. Pen-