PROBLEM BADAWCZY 1 JEGO METODOLOGICZNE PODSTAWY
Profesjonalna rola nauczyciela jest w Polsce przedmiotem badań pedagogicznych wielu lat. Pedeutologia jest subdyscypliną pedagogiczną o uznanym dorobku, jednak uznać, że stan jej współczesnego aparatu metodologicznego daje możliwość i i analizy dynamicznych zmian jakościowych. Zmiany w pedeutologii ostatnich obejmują wprowadzenie w jej zakres formułowanych z pewną stanowczością zal: natury etycznej. Materiał analityczny stanowią badania materiału metodą analizy graficznej. Badania te, skądinąd znakomicie udokumentowane, dają solidny przemian karier oraz pewne propozycje typologu nauczycielskich biografii zawodov
Tymczasem w Polsce zmienia się w sposób fundamentalny otoczenie nauczy' i otoczenie szkoły. W konsekwencji istotna część wiedzy pedeutologicznej na znaczenia historycznego i porównawczego.
Zmienia się także pedagogika: obok swych tradycyjnych metod, dysponuje dobrze przyswojonym aparatem analizy fenomenologicznej i hermeneutycznej: szerzone zdolności interpretacyjne nie pociągają jednak za sobą istotnego poszer zdolności wyjaśniających i konstrukcyjnych. Brak jest w takiej sytuacji miaroda opinii i propozycji kierowanych współcześnie do polityków edukacyjnych oraz uc ników procesu edukacyjnego.
Projekt badań operuje pewnym porządkiem kategorialnym, który określa możli. ści opisu, a także istotne elementy konstrukcyjne narzędzia badawczego. Przejrzy teraz nieco dokładniej wysunięte na pozycje kategorialne elementy opisu.
Kariera nauczyciela jest przedmiotem badań, od etapu przygotowania do za w: przez stadia profesjonalizacji i rutynizacji kompleksu zachowań związanych z rolą, aż etapu refleksji w sytuacji zamknięcia kariery. Badana na różnych jej etapach, st; wyraz samoświadomości roli w rozpatrywanych stadiach rozwoju profesjonalne^ Odpowiednie skontekstualizowanie społeczne i edukacyjne jest istotnym element wyjaśniania przebiegu i typizacji kariery.
Bariery rozwoju profesjonalnego są rozpoznawane na różnych etapach kariery zestaw subiektywnych ocen weryfikowany opiniami pośrednio odnoszącymi się do samych problemów. Do katalogu problemów z tego zakresu należą: relacje mię nauczycielami w szkole, relacje między administracją i nauczycielami, zleżności mię celami, jakie nauczyciel rozpoznaje we własnym rozwoju a dostępnością środków icr realizacji, poziom motywacji do rozwoju: zakres samoograniczeń nauczycieli itp. W tej mierze pojawi się m.in. materiał pozwalający na typizację placówek edukacyjnych.
Potencjał nauczyciela jest kategorią opisu możliwości intelektualnych, zachowanie-wych i osobowościowych nauczycieli w perspektywie kariery. Elementami opisu są wyniki badań wyobrażeń o efektywności edukacji u podejmujących pracę powiązane z elementami testu psychologicznego w zakresie ww. cech oraz (m.in.) zdolne komunikacyjnych.
Rozwój profesjonalny nauczyciela to nazwa odnosząca się do rzeczywistego bier. kariery, wymykająca się — szczególnie w okresie zmiany — typologiom, w sposób