Syst Finansowy034

INoT"r I liOE

wego systemu finansowego, a więc „kruchością” i skłonnością do niestabilności. Jest to naturalna konsekwencja tego, że koncentrują się one na obrocie obietnicami, jakimi są instrumenty finansowe. Powstaje jednak pytanie, dlaczego, pomimo potencjalnych skłonności do niestabilności, instytucje finansowe wykazują trwałą tendencję rozwoju, tak że trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie nowoczesnej gospodarki rynkowej bez rozwiniętego sektora instytucji finansowych? Mówiąc inaczej, dlaczego podmioty sfery realnej zainteresowane nabywaniem instrumentów finansowych nie kupują ich bezpośrednio u emitentów, a więc w drodze wykorzystywania bezpośrednich instrumentów finansowych, lecz korzystają z usług pośredników finansowych i z pośrednich instrumentów finansowych? Jakie są zatem ekonomiczne funkcje instytucji finansowych?

Pierwsza nasuwająca się odpowiedź to, że istnienie pośredników finansowych przycznia się do pogłębienia społecznego podziału pracy, co sprzyja ob-

Tabela 1.3. Najważniejsze rodzaje instytucji finansowych, ich podstawowe instrumenty oraz funkcje

Instytucje	Kreowane instrumenty	Funkcje'
A. Instytucje wyłącznie redystrybuujące instrumenty finansowe (pośrednicy pasywni)
1. Kantory walutowe	—	M, C
2. Domy maklerskie	—	C
3. Firmy faktoringowe	—	M, C
B. Instytucje tworzące instrumenty finansowe (pośrednicy aktywni)
B.l. Instytucje tworzące niepieniężne instrumenty finansowe
4. Towarzystwa ubezpieczeniowe	polisy ubezpieczeniowe	C, K
5. Towarzystwa wspólnego inwestowania (fundusze inwestycyjne) 5.1.    Zamknięte 5.2.    Otwarte	akcje jednostki uczestnictwa	C, K M, C, K
6. Fundusze emerytalne	polisy emerytalne	C, K
7. Firmy venture Capital	udziały, akcje	C, K
8. Banki inwestycyjne 8.1.    Tradycyjne 8.2.    Współczesne	pochodne	C C, K
B.2. Instytucje tworzące pieniądz
9. Banki 9.1.    Banki centralne 9.2.    Banki komercyjne	baza monetarna depozyty	M M, C, K

¹ M — funkcja monetarna. C — funkcja kapilalowo-redystrybucyjna, K — funkcja kontrolna. Źródło: opracowanie własne.

w ich bilansie po stronie aktywów dominują pozycje o charakterze rzeczowym, podczas gdy źródłem ich dochodów jest aktywność w obszarze usług finansowych. Co więcej, często zdarza się, że firmy leasingowe są ściśle powiązane z bankami (lub innymi instytucjami finansowymi), które udostępniły im kapitał na uruchomienie działalności.

34