58
I. Teoria granic
[33
skąd otrzymujemy (por. przykład 2))
(*+'>* ,
lim — lim
2 n +-(k-\-i)knk 1 + ...
34. Granica ciągu monotonicznego. Przytaczane dotąd twierdzenia o istnieniu granicy ciągu miały następujący- charakter: przy założeniu, że pewne ciągi posiadają granice, wnioskowano o istnieniu granic dla innych ciągów, ale w pewien sposób powiązanych z poprzednimi. Nie stawiano natomiast pytania o kryteria istnienia skończonej granicy dla danego ciągu, danego bez związku z innymi ciągami. Pozostawiając rozwiązanie tego pytania w ogólnej postaci do § 4, ustępy 39 - 42, rozważmy teraz ogólną i ważną klasę ciągów, dla których można to zagadnienie łatwo rozwiązać Ciąg {x„} nazywamy ciągiem rosnącym, jeżeli
x1<x2<...<x„<x„+1<... ,
tj. jeżeli przy ri>n mamy x„< >xn. Ciąg nazywamy ciągiem niemalejącym, jeżeli
tj. jeżeli z n >n wynika tylko x„.^xn. Ciągi te nazywamy także rosnącymi w szerszym sensie.
Podobnie ustalamy pojęcie ciągu malejącego — w węższym lub szerszym sensie. Nazywamy tak ciąg, dla którego jest odpowiednio
x1>x2>...>x„>xn+1>...
lub
x1^x2^...^xn>xn + 1^...,
a więc z n’>n wynika (zależnie od definicji) x„.<xrt lub tylko xn>^x„.
Ciągi wszystkich tych rodzajów nazywamy ogólnie ciągami monofonicznymi. Zwykle mówimy o ciągu, że monofonicznie rośnie lub monofonicznie maleje.
Dla ciągów monotonicznych jest słuszne następujące ważne twierdzenie: Twierdzenie. Niech dany będzie monofonicznie rosnący ciąg {x„}. Jeżeli ciąg fen jest ograniczony z góry:
x„<M (M=const; n = 1,2,3, ...),
to ma granicę skończoną, a w przeciwnym przypadku dąży do +oo.
Podobnie zawsze ma granicę monofonicznie malejący ciąg {x„}. Granica ta jest skończona, jeżeli ciąg jest ograniczony z dołu:
x„^m (m = const; n — 1,2,3, ...),
a w przeciwnym przypadku granicą jest — oo.