viewer14

T

82

zagranicznej ojczyzny jako zorientowane narodowo? Nic jest wystar-czająee dla nikogo, kto działa na tych polach, postrzeganie i charakteryzowanie państwa jako zorientowanego narodowo. Postrręgamc w mini zostać „ uprawomocnione” lub społecznic „utrwalone”. Postrzeganie i charakteryzowanie państwa zamieszkania oraz i-ego działań i sposobów sprawowania władzy ta me są decydującymi obiektami zmagań w obrębie politycznych pól mniejszości narodowej i /.»-gianiczno ojczyzny.

Mniejszość narodowa — by wrócić na chwilę do tego pojęcia l — jest polem zmogą*'* w podwójnym sensie. Toczy sic (jak widzieliśmy to wcześniej? walka o wprowadzenie i utrzymanie jakiegoś rodzaju stanowiska wobec państwa, ale równocześnie trwa walka o wprowadzenie i utrzymanie pewnej wizji państwa zamieszkania, mianowicie jako państwa zorientowanego narodowo tub represyjnego wobec ^-mniejszości. Obuętc-rodzajg zmagań są nicrozdzidne: można upoi*., wadzić i utrzymać polityczną postawę /mobilizowanej mniejszości _ narodowcjjt jej żądaniami uznania i praw jedynie poprze?^-wprowa- __

dzeniej utrzymanie wizji państwa nmfcśdutnia fako narodom__

•/orientowanego i represymego.|Jeśli ta wizja państwu zamieszkania nic może być utrzymana i nannawnietnobilizomnis się jako mniejszości narodowej zostanie podważone.

Nie chcę sprawiać wrażenia, że wszystkim, oo ma znaczenie, są zewnętrzne percepcje sposobów sprawowania władzy i działań państwa zamieszkania jako zorientowanych narodowo. Takie zewnętrzne percepcje — i polityczne stanowiska, które percepcje te pomagają uzasadnić i utrzymać — są w istocie możniejsze niż sposoby rozumienia siebie przez uczestników politycznego pola państwu zorientowanego narodowo, lecz nic są one niezależne od języków politycznych używanych przez uczestników tego pola. Gdy narodowa orientacja jest raczej otwarcie prezentowanym programem działania, gdy sposoby sprawowania władzy i działania są otwarcie wyznawane i wyrażane jako zorientowane narodowo, percepcja takiego państwa jako zorientowanego narodowo ze znacznym prawdopodobieństwem będzie przeważała w polach zewnętrznych — wśród narodowej mniejszości lub w jej zagranicznej ojczyźnie-

Dla obywateli państwu zamieszkani* artykułowanie planów unarodowiania, tworzenie i uzasadnianie sposobów sprawowania władzy

i dziii Inn w języku zorientowanym narodowo nic jest niczym niezwykłym. Taki język jest nic tylko u pełni akceptowany W pewnych kontekstach, lecz faktycznie obowiązkowy. Tuk jest c/<sto w przypadku nowych państw, zwłaszcza takich, które r historycznych i instytucjonalnych, jak również ctnodcmoRralicznych powodów, ściśle identyfikowane ż jednym narodem etnokulturuwym Jc^{1 2}t tak w przypadku prawic wszystkich państw poraJzicckich i pojugtts-louriańskich, dzięki dziedzictwu radzieckiej i jugosłowiańskiej polityki narodowościowej, która (jak przed staw iłem to w rozdziale 2 w odniesieniu do przypadku radzieckiego) utrwaliły i skrystalizowały narody ctnokulturowc i obdarzyły je „ich własnymi" terytorialnymi ,,państwami", t²o jest państwami (lub pseudo państwami), które toz • myilnicskonstruowane były jakonalsiąct do poszczególnych narodów etnoku Murowych.--1

Niezależnie od tego, czy mówimy o postrzeganych narodowo zorientowanych stanowiskach, czy o otwarcie prezentowanych narodowo zorientowanych plonach działania, istnieje duża różnorodność w zakresie takich stanowisk i planów nie tylko między państwami, lecz równic² w obrębie danego państwa. Pojecie poła może być

1

•² W dwudziestym widu nowe pinvtsn powstały ² wyniku ir«\łi w^iuk² gwahownyi-h ssyilarscń — po picon/n m> -ihk iwuIiiwi, KrytOftl Wielkich euioper«kKtiinjroai}ii)vfcKi) imperiów wsckNunOuwycJi zotulr podekkwse ukU-ripin>T4i,c. w t,aik 2Btikxlvw<c) w połowic •tułccśa >Wku|<«mc|i. (dy tunac państwa matoły sryfcrotiwie z więkwowi zamorskie!) im tuner² /adMxlnnwwupctskxh wapenó² koiomalnyctł i %r ełycno, podmnnroiconcj r/ccaywtMoaci. rdy w cfehćse lUkAtyiuneil praeoti luiudowei rcfcmfituracn przestrzeni potityenwy, nupoc<n<1P’ w XIX i ² p»-czółkach XX wwku. no"»x> pom-iult państw² uraikwf zmtaK iif«łMWHVfcfl£ X Irriinrułw wtekinirodowycti państw radzieckiego i nitusłuwumkicfic oraz z 4wswMrodo²>cy r^Ntas-dow-acyi. 'K's²y²tki< te ywnwwi byty poinio^wnc pntz ich dominuje etaty (Mtityenw ■ kulturowe jako państwa narodowe i, w harda² unokira Knur, pantiwa nwścnlow-ane narodowo. JeW jobu k walna mintci    ISWWI państ

wami.. które wykmity się t wiek narodowych państw trryicfialnysJ) na poc^iku

2

w Lwu XX wKkii c k<4ne> strony, a wictuncu pamlw UtWATMAych ² MryHtifta

zamorskich — rafaufu m reyonie afry karuk k-j Sahary — i dniciri t²r»vrw kaidc

l tys~i> ptcTwuych powualo l było uvauJniarvc, urwisi w ubrebac p»²pr/cJ»²j4Ze|t» >qto nypndlrfla panuwcmsńc ruchu lucynalistyccnczo, tak i po uzyskaniu rucp-.²Jkyfcj yninfOTOci, (ako państwo «krcik«i grupy etmoarojinm i dli ftttMilOMj (nipy eiiKmarodosret. która, chociaż w halnym wypadku ntc uanowila catri ppolani pan>t»a, prawie we -wuywWich wypadkodi tworzy b WS<fcUNł« I to zwykle •»s..tna wśekuaose (eboesaJ rzadko inctenić prłctwnatl porubcg państwa.