0299

282

BOLESŁAW V WSTYDLIWY (i. KLNEGLNDA).

VI. 7.

Że żona Wstydliwego była córką króla węgierskiego, poświadcza Rocz. kap. krak.B, Chroń. Pol.²), Ann. Sil. coinp.³) i niektóre dokumenty¹); że ojciec jej nazywał się Belą (IV), stwierdzają Rocz. Tras.⁵). Rocz. Małop.^,;). Rocz. Kujaw.⁷), Kron. Wielk.⁸) i Vita S. Kyng.⁹), nadto liczne dokumenty współczesne¹⁰;. Sam też Rola w dokumencie z r. 1241-²) nazywa Bolesława Wstydliwego swoim zięciem {gener). Z tern zgadza się też dokładnie przekaz Rocz. Tras.)¹²), Rocz. Krak.¹³) i Vita S. Kyng.²), że Kinga była siostrą Jolenty. żony Bolesława Pobożnego; o tej ostatniej wiadomo, iż była córką Beli IV (V. 2.). W instrumencie pokojowym syna Beli, Stefana V, z Ottokarem czeskim z r. 1271 ¹⁵) określa Stefan swój stosunek powinowactwa do Wstydliwego wyrazem (jener; nie ma i nie może on tu mieć znaczenia: zięć, ale tylko: dziewierz (mąż siostry), i w tern też znaczeniu używano tego słowa w wiekach średnich¹³). Rocz. Krak.¹⁷) i Rocz. Sędz. ^ls) podają, jakoby ojcem Kunegundy był Bolesław, król węgierski; wiadomość oczywiście błędna, już chociażby dlatego, że króla węgierskiego tego imienia nie było, a tłomacząea się łatwo prostą omyłką pisarską, lub nietrafnem rozwiązaniem początkowej litery imienia B^u>).

Dochował się po nasze czasy dokument Stefana V węgierskiego, rzekomo z daty 26 października 1273 r.²⁰), w którym tenże do rozstrzygnięcia sporu swego z Ottokarem czeskim wybiera na medyatorkę: serenmimam dominant Elizabeth, ducissam Cracotue, carissitnam sororem nostram. Ze w istocie ówczesna księżna krakowska była siostrą Stefana, nadmieniliśmy powyżej, ale na imię nie było jej Elżbieta. Nie można nawet przypuścić, iżby to było drugie imię Kunegundy, boć w takim razie byłby się przecież w licznych o niej wzmiankach zachował jakiś ślad tego; zresztą zważyć należy, iż dokument dotyczy ważnego układu politycznego, w którym medyatorka musiałaby być wymienioną pod właściwem, powszechnie używanem imieniem. Nadto wiadomo też, że Stefan miał inną siostrę Elżbietę, która jednak nie była księżną krakowską, ale bawarską, żoną Henryka l'-’¹). Najsnadniej też przypuścić, że dokument dotyczy Elżbiety bawarskiej; że zaś określenie ducisna Cractwiensis może polegać na błędzie kopisty, na to wskazuje także okoliczność, że i data dokumentu jest niewątpliwie błędną i wymaga rektyfikacyi, albowiem Elżbieta zmarła już 25 października 1271 r.. a sam Stefan I sierpnia 1272 r.²²).

.lako datę urodzin Kingi podaje Rocz. Tras.²³), Rocz. Prane, krak.²¹) i Rocz. Małop. w kod. Szamot.²⁶) rok 1234. Przekaz ten zasługuje na zupełną wiarę, ile że roczniki małopolskie, a zwłaszcza Rocz. Tras mają dokładne wiadomości o stosunkach węgierskich z owych czasów,..zwłaszcza o ile dotyczyły kobiet, wydanych za książąt polskich. Zresztą i wiek Kingi, w ten sposób określony, odpowiada w zupełności wiekowi jej męża, który nie o więcej, jak o osin lat życia był od niej starszy. Stwierdza tę wiadomość także przekaz Vita S. Kyng.²⁽ⁱ), według której Kinga przez lat pięć chowała się na dworze ojca, zanim wydaną została za Bolesława; ponieważ ślub odbył się r. 1239, przeto data urodzin przypada na rok 1234. Długosz²⁷) kładzie jej urodziny pod r. 1204, co zdaje się polegać na błędnym wyciągu z przytoczonych poprzednio roczników małopolskich; poparcia data ta nie ma w jakietnkolwiek źródle²³). Już dawniejsi historycy uznawali potrzebę sprostowania daty Dtugoszowej. jako niemożliwej; stawiali tedy na domysł zam. r. 1204 rok 1224 ^2:,ę. Atoli i ta ostatnia data żadnem źródłem poprzeć się nie da; a obie są już przez to nieprawdopodobne, że przyjmując którąkolwiek z nich, doszlibyśmy do wniosku, iż Kinga starszą była od Bolesława o 22 lub chociażby tylko o dwa lata.

1

Mon. Po). II. 803. — 2) Ibid. III. 643. — 3) Ibid. III. 678. — 4) Kod. dypl. kat. krak. I. nr. 43. 81; Kod. dypl. Mog. nr 27. - 5) Mon. Pol. II. 837. — 6) Ibid. III. 167. — 7) ibid. III. 206. — 8) Ibid. II. 560. — ») Ibid. IV. 684. —

2

10) Kod dypl. kat. krak. I. nr. 83 i str. 157; Kod. dypl. Malop. I. nr. 1C2; II. nr. 452. 496.513. — H) Cod. dipl Ar-pad. cont Mon. Ilung. hist. Dipl. XII. nr. 112. — 12) Mon. Pol. II. 846. — 13) Ibid. II. 846. — 14) Ibid. IV. 698. 699. — 15) Boczek, Cod. dipl. Mor. IV. nr. 51. — 13) Du Cange. Glossar. wyd Favre IV. 52. — 1") Mon. Pol. II. 837. — 18) Ibid. II. 877, — 19) Por. o tem Katona, Hist. crit. V. 868. — 20) Boczek. Cod. dipl. Mor. V. suppl. nr. 44. — 21) Cohn, Stainm-tafpln, tabl. 45. — 2?) Ke s s 1 er - K1 e i n, Gesch. Ung. I. 421. Por. o tym dokumencie Katona, Hist. crit. VI. 564. — 23) Mon. Pol. II. 837. — 24) Ibid. III. 49. — 25) Ibid. III. 167. — 26) Ibid. IV. 688. — 27) Hist. Pol. II. 257. — 28) Semkowicz, Rozb. Dług. 237, mylnie twierdzi, jakoby data 1204 r. znajdowała się w Rocz. Franc. krak.; i tam, jak widzieliśmy, podano rok 1234. — 29) Naruszewicz, Hist. nar. poi. III. 227 uw. 1; Schier, Reg. Hung. 212; Katona, Hist. crit. V. 437.