0009401

92

Kazimierz Wielki i nieco o Łobzowie.

Lata pierwszej swćj młodości oznamienowal na dworze Węgierskim występuj niewstrzemięźliwością, przecież w 23 roku objąwszy berło i koronę polską, okazał uczucia i zdolności które trudno było w Kazimierzu przewidzieć.

Najpierw wsparty gorliwym światłem Jacka z Melsztyna, skarb przez wojny wycieńczony do znacznych przyprowadził dochodów. — Zamożny, zwrócił wszystkie swe środki do ustalenia pokoju z sąsiedniemi mocarstwami. Naówczas zajął się prawodawstwem , i w roku 1347 obwieścił w Wiślicy statut znany pod jego imieniem. Wzbronił włóczęgi biczownikom, którzy z Węgier przybywali do Polski dla biczowania się za swoje i za cudze grzechy podług umowionćj ceny, ukrócił pochwałki i odpowiedzi upoważniające zwyczajem zachodnich krajów czynić napady i grabieże, byle te tylko pewnemi formami okryte były, nareszcie stanął w obronie uciśnionych kmiotków, a odtąd opuszczone rolnictwo poczęło kwitnąć, wzrastała ludność i wzmagały się coraz bardzićj miasta w mury i ozdobne domy. Naówczas to podupadły zamek Krakowski pomnożył, przebudował, i wewnątrz rzeźbą, złoceniem i malowidłami, jak Długosz i upewnia, przyozdobił. — Gmach ten pamiętny w dziejach, lubo I późnićj przez Zygmuntów odnawiany i przez przygody niszczony, przecież z powierzchniego przynajmniej kształtu pozostał do dziśdnia nienaruszonym (rycina).

« Masz kaletę na plecach, kup krzesiwko, a znajdź sobie « krzemień na polu, a tak łatwo dojdziesz sprawiedliwo-« ści: — trudno uwierzyć aby Kazimitrz miał wyrzec te słowa do skarżącego się kmiotka, lubo Długosz, a za nim Bielski, one Kazimierzowi przypisują. Mogą być zmyślone od owych, co o-brażeni jego ojcowską troskliwością dla włościan, przez pogardę

)_____________