<*. 250 —
niu chloroformem. Długie, ustawiczne działanie wywołuje wymioty i kurcze, a wreszcie śmierć.
Gdy zwiórzę dojdzie do przytomności, jeszcze długi czas trwa nieczułość na bóle. Można je krajać i żgać nożami, a najmniejszćm drgnieniem nie da znaku boleści.
Takie same skutki wywićra także na ludzi.
6. Oprócz wspomnionych są jeszcze w naszych stronach rośliny inne odurzające, których wymienianie dużo zabrałoby miejsca. Wspomnijmy tylko o dwóch, a tętni są kostrzewa i k ą k ó 1. Pićrwsza działa odurzająco, kiedy żyto źle przewiane. Ale tćż tak jój, jak kąkolu używali dawnićj do fałszowania piwa, a kąkolu i teraz używają w SzwecyL Narkotyczne własności zawdzięczają lotnemu olejkowi. Otrucie się nimi byłoby nieuniknione, ponieważ nie podobna zboża całkiem z nich oczyścić. Jednakże przez mielenie, & późniój ferment i pieczenie utrącają siłę i stają się nie8zkodiiwemi, jeźli ich nie nadto wiele w mące.
Nawet zapach wielu wonnych roślin działa narkotycznie. Do nich należą róże, gwoździki i inne, które mianowicie szkodzą, jeźli się śpi w pokoju, w tórym znajduje ssę wiele tego kwiecia.
ROZDZIAŁ XXI.
Na zakończenie rzućmy jeszcze raz okiem po za siebie i uprzytomnijmy sobie w całości spostrze-żenią, jakie napotykaliśmy przy rozmaitych narkotykach.
Zapewne najbardzićj podpada pod oczy ogólne rozpowszechnienie środków odurzających po całym świecie. Syberya ma muchomora ; Turcya, Indye, Chiny opium; Persya, Indye i w części Turcya, jako i Afryka od państwa marokańskiego aż do Przylądka Dobrćj Nadziei, tudzież Indyja-nie brązy hańscy konopie i baczysz; Indye, Chiny i wschodni archipelag orzech betelu wraz z pieprzem betelowym; wyspy australskie awę; Peru i Boliwia kokę; Nowa Grenada i pas przy górach Himalaja czerwony i zwyczajny bieluń; Europa, Azy a, Ameryka, nawet cały świat tabakę; wreszcie kąkol, chmiel i inne. Nie było i nie ma narodu, któryby nie miał swego narkotyku; nie ma szczepu tak dzikiego i tak odosobnionego, któryby nie był znalazł sobie środka drażniącego jego nerwy. Tak więc ubieganie się za narkotykami jest tak ogólne, jak staranie się o codzienny pokarm.
Według przybliżonego obliczenia używa tabaki 800 milionów ludzi, opium 400 „ „
Skłonność tkwiąca tak powszechnie w naturze ludzkićj do narkotyków, nie da się więc wyrugować ani zbyt wysokiemi cłami, ani zakazami.