0018

11

złotowskiej: Głda na zachodzie, Dobrzynka na północy oraz Kamionka razem z Nicą od strony wschodniej.

1.    Głda (Gda, Groda, Gwida, Guida, Gnoda, Coddaw, Co-donia, Chuda, Kudda, Kudawa, Falim, Valny, Valim, Piła, Pylą, Kiiddow), prawy dopływ rzeki Noteci (która pod Gorzowem¹-¹ w Brandenburgji łączy się z wodami Warty), wypływa z jeziora Wierzchowskiego na północ od Szczecinka na terenie Pomorza pruskiego, przepływa jezioro Falin, przyjmuje z prawego brzegu Strugę Staromłyńską na zachód-południe od Czarnego (Hamersztyn), Czarną Strugę, Buczkę (Wutzke), na południe od Jastrowia i Plitnicę (Pletniwa, Sypniewska Struga, Zippnower Fliess) na północ-zachód od Krajenki, Krępską Strugę pod¹ Kręoą i Dobrzycę na północ od Piły oraz Łubiankę (Labionka) w samej Pile. Z lewego brzegu przyjmuje Głda: Czarną rzekę, na południe-zachód od Czarnego i Strzecznę (Strecin albo Haa-ken), która wypływa z jeziora człuchowskiego pod Lędyczkiem, Dobrzynkę w Lędyczku, Krzywą Strugę i Smołę na wschód od Jastrowia, Pękawnicę na południe-zachód od Krajenki oraz Gło-mnicę. Głda oblewa Lędyczek (Adl. Landek), Grodną Wieś (Grudna-Strassforth), Krępę, Dobrzycę, Piłę, Motylewo i Ujście. Długość biegu rzeki od źródeł do ujścia wynosi 146,7 kim., przeciętna szerokość 15 mtr. Źródła Głdy położone są na wysokości 149, ujście 48,4 metrów ponad poziomem morza. Spad rzeki jest zatem dość znaczny, wynosi bowiem 100,6 metrów. Wody Głdy wykorzystuje się znakomicie jako siłę do pędzenia młynów, tartaków, fabryk i do wytwarzania siły elektrycznej. W Dobrzycy (Borkendorf). gdzie Głda przyjmuje wody Gło-mnicy, wystawiono w roku 1908 centralę elektryczną o sile 5000 koni. Wytworzony przy pomocy wody prąd elektryczny, nie zużyty całkowicie do światła, wyzyskuje się bardzo umiejętnie do fabrykacji kalcium-karbidu (Kalkstickstoff) i t. d. Centrala elektryczna w Dobrzycy zaopatruje w światło i prąd elektryczny również po części powiaty sępoleński i wyrzyski w Polsce. Wody Głdy tworzą na długiej przestrzeni granicę powiatu złotowskiego i Krajny i naturalną etnograficzną granicę Polski.

2.    Dobrzynka (Dobiernica, Dabernicza, Dębrnicz, Debbrin-ze, Dobrzynka, Dobrinka) wypływa pod Mosiną na południe od Człuchowa, przepływa pod Frydlądem jezioro sukowskie (51 ha), a pod Lędyczkiem jezioro Kwiecko i wpada w Lędyczku-

*) Landsberg an der Warthe.