na. jeśli nie zostanie odpowiednio zaplanowana od strony logistycznej2. Wyrób nie będzie kupiony, jeśli nie znajdzie się w tym miejscu, w którym klient będzie chciał go kupie Klient będzie wtedy zadowolony, jeśli pozytywnie oceni jakość i cenę wyrobu oraz jego dostępność w czasie i przestrzeni. Jak stwierdzają specjaliści z dziedziny marketingu nie ma sensu tworzenia błyskotliwych programów marketingowych, mających na celu sprzedaż produktów- na światowym poziomic, jeśli nie są one osiągalne we w łaściwym miejscu, czasie, formie i na właściwych warunkach oczekiwanych przez konsumentów’0. Niezależnie więc od działań marketingowych należy podjąć czy nności mające zapewnić klientom dostępność fizyczną określonych produktów spełniając ich warunki. W związku z tym. należy wyróżnić dostępność produktów W sensie prawnym i fizycznym4. Dostępność prawna jest związana z nabyciem przez klienta praw własności poprzez akt sprzedaży-kupna. dzierżawy, leasingu. Jest przedmiotem działań mar-ketingowo-handlowy ch. natomiast dostępność fizyczna związana jest z funkcją fizycznej dystrybucji produktów. Istnieje wtedy, gdy produkt może być użyty w żądanym czasie i miejscu.
Zapew nienie dostępności fizycznej jest przedmiotem działań logistycznych. Jak pisze M. Christopher. „[...] cel logistyki najogólniej biorąc sprowadza się do zapewnienia dostępności”'. Ma ona nie tylko wymiar czasowy i przestrzenny, ale także efektywnościowy - koszty dostępu. Należy także podkreślić, że globalizacja działalności gospodarczej poszerza przestrzenny wymiar dostępności produktów o nowe elementy i miejsca zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji.
Tak rozumiany główny cel logistyki znajduje wyraz w definicji „siedmiu R” przedstawionej w 1985 roku przez R.D. Shapiro i J.L. Hesketta oznaczającej w języku polskim ..siedem W". Definicja ta określa logistykę jako zapewnienie dostępu:
— do właściwego produktu,
— we właściwej ilości,
— we właściwym stanie,
— we właściwym miejscu,
— we właściwym czasie,
— dla właściwego klienta,
Jest to. jak piszą J.J. Coyle. E.J. Bardi i C.J. Langley Jr\ definicja logistyki dla laików. Ujmuje tak wymiar czasowy i przestrzenny, jak i koszt i obsługę dostaw dla klientów. Jest to klasycz.ne już ujęcie logistyki, które stanowi punkt wyjścia wszystkich definicji logistyki. Należy jednak zaznaczyć, że w fachowej literaturze brak jest jednolitej definicji logistyki.
W jaki sposób logistyka zapewnia ową fizyczną dostępność surowców, półproduktów i wyrobów finalnych? Nie podlega dyskusji stwierdzenie, że spełnia ona w gospodarce specjalnego rodzaju funkcję usługową związaną z przemieszczaniem w przestrzeni i czasie dostaw surowców, półproduktów i wyrobów finalnych. Funkcja ta jest realizowana za pomocą określonych procesów i czynności logistycznych. Procesy polegają na fizycznym przemieszczaniu produktów przez poszczególne fazy działalności gospodarczej: zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji. Natomiast czynności logistyczne mają charakter regulacyjny i dotyczą planowania, organizacji, sterowania i kontroli procesów logistycznych oraz innych działań związanych z logistyką.
Procesy i czynności logistyczne występują, chociaż w różnym zakresie i z różną intensywnością we wszystkich przedsiębiorstwach produkcyjnych, handlowych, a także usługowych (np. transport, magazynowanie, pakowanie, manipulacje materiałami, sterowanie zapasami, realizacja zamówień, planowanie produkcji, zakup, obsługa klienta na odpowiednim poziomie, załatwianie zwrotów, gromadzenie i usuwanie odpadów itp.). Specyfika działalności i wielkość przedsiębiorstw wyznaczają więc zakres i charakter stosowanych procesów i czynności logistycznych. Tak rozumiane procesy i czynności logistyczne oddziałują na działalność podstawową każdego przedsiębiorstwa, gdyż tylko za ich pomocą mogą być zapewnione dostawy niezbędnych surowców, półproduktów i wyrobów finalnych. Niektórzy logistycy stosując terminologię wojskową określają takie działania jako wsparcie logistyczne3. Na przykład, jeżeli przedsiębiorstwo produkcyjne ma za zadanie wytworzyć określone produkty, to procesy i czy nności logistyczne mają wspierać tę działalność w zakresie dostarczania niezbędnych surowców i półproduktów' do produkcji, a następnie wspierać dostarczanie wyrobów finalnych do odbiorców (klientów). Związek logisty ki z działalnością
13
• Szers/e rozważania przedstawiono między innymi w: logistyka dystrybucji. Praca zbiorowa pod red. I Rutkowskiego. Dińn. Warszawa 2001.
| Przytoytowski. S W Hartley. R A Kc\in. W. Rudelius: Marketing. Dom Wydawniczy ABC. WStrszawa 1998.
‘ Problemv te pr/od-tauiaia między innymi II Cli. Pfohl Systemy logistyczne. Biblioteko Logistyka. Poznań 1998; M Chaberck Makro i mikroekonomiczne aspekty wsparcia logistycznego. UG. Gdańsk 2002. i M Chrislophcr Strategia zarządzania . op crt
i 1 Coyłc. EJ. Bardi. CM Langlcy Jr Zarządzanie logistyczne PWK. Warszawa 2001
Ibid.
’ Szersze ujęcie koncepcji wsparcia logistycznego przedstawi! M Chabersfc Op en