0437

421

Badanie morza.

Obecność tłuszczu w organizmie zwierząt morskich wpływa na zmniejszenie ich ciężaru właściwego. Kulki tłuszczowe lub krople oliwne znajdują się dosyć często u promieniaków w środkowej komórce, następnie również u skorupiaków w larwach naupliusa przy początku kanału odżywczego. Tutaj są resztki żółtka odżywczego, z którego tłuszcz pochodzi i prawdopodobnie dodatkowo oddziaływa na zmniejszenie ciężaru larw tych zwierząt.

O ile nam wiadomo, nie były przeprowadzone badania nad zawartością tłuszczu w tkankach ryb, pomimo to jednak można przypuszczać, że w stosunku do wagi zawartość tłuszczu u ryb, przebywających bliżej powierzchni morza, jest daleko większa, niż u form, zamieszkujących dno morskie. U olbrzymiego rekina, tuńczyka i pokrewnych im ryb ilość tłuszczu jest bardzo znaczna, najznaczniejsza jednakże bywa prawdopodobnie u szczupaka morskiego (Belona), który całą przestrzeń wewnętrzną ciała i jelita ma pokryte warstwą tłuszczu. Z pomiędzy zwierząt w ogóle a zwłaszcza z pomiędzy kręgowców, wieloryby posiadają normalnie największą zawartość tłuszczu, szczególniej wieloryby przebywające na północy; prawie wszystkie organy ich są przepełnione tłuszczem czyli tranem, wewnętrzne jednakże daleko mniej stosunkowo jak skóra zewnętrzna i tkanki podskórne. U zwńerząt, które pozbawione są uwłosienia aż do najmniejszych śladów, nie mających pod względem fiizjologicznym żadnego znaczenia, na tłuszcz należy zapatrywać się najpierw jako na materjał zabezpieczający od zimna, następnie zaś jako wybitny i zupełnie pewny środeK, który w wysokim stopniu zdolny jest do zmniejszenia ciężaru właściwego tych zwierząt. Największe znaczenie tłuszcz ma u wielorybów północnych, których szkielet ma szczególne warunki; kości długie ich kończyn, pozbawione kanałów zawierających szpik, są bardzo gąbczaste i przepojone tranem. Wygasłe rodzaje gadów (Ichtyosaurus i Plesiosaurus) z których prawdopodobnie najwięcej nafty powstało, były to zwierzęta, żyjące pelagicznie, nadzwyczaj obfitujące w tran i przypuszczalnie posiadały krew ciepłą; ptaki przystosowane w wysokim stopniu do życia morskiego posiadają także bardzo znaczną zawartość tłuszczu. Pingwin (Aptenodytes patagonica), nazywany także gęsią tłuszczową, ma nazwę od posiadania dużej ilości tłuszczu.

Nadzwyczaj ważną własnością wielu zwierząt, przebywających na powierzchni morza jest przezroczystość ich tkanek galaretowatych, która spotyka się u licznych i bardzo rozmaitych form i stanowi dla nich doskonałą ochronę, gdyż te zwierzęta w skutek posiadania takiej własności, istotnie dostrzeżone być nie mogą; często zdradza ich obecność tylko zabarwienie oddzielnych części ciała, zwiniętych w kłębki jelit, wyrostków zewnętrznych, oczu i t. p. Można sobie wyobrazić, że jeżeli trudno je odnaleźć poszukującemu uważnie przyrodnikowi, to daleko łatwiej może je przeoczyć szybko płynący kalmar drapieżny lub ryba, albo ptak przelatujący, pobudzany przez głód do pośpiechu i nie mający czasu na długie poszukiwania. Większość